حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ أَبِى بَكْرِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى مَسْعُودٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ نَهَى عَنْ ثَمَنِ الْكَلْبِ وَمَهْرِ الْبَغِىِّ وَحُلْوَانِ الْكَاهِنِ.

Bize Kuteybe b. Said, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Zührî, ona Ebu Bekir b. Abdurrahman, ona da Ebu Mesud şöyle haber vermiştir: Rasulullah (sav) köpek satarak, zina ederek ve kahinlik, falcılık yaparak para kazanmayı yasaklamıştır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud İcâre 65, /809

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ قَالَ قَالَ يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ سَمِعْتُ بُشَيْرًا قَالَ سَمِعْتُ سَهْلَ بْنَ أَبِى حَثْمَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ بَيْعِ الثَّمَرِ بِالتَّمْرِ ، وَرَخَّصَ فِى الْعَرِيَّةِ أَنْ تُبَاعَ بِخَرْصِهَا يَأْكُلُهَا أَهْلُهَا رُطَبًا . وَقَالَ سُفْيَانُ مَرَّةً أُخْرَى إِلاَّ أَنَّهُ رَخَّصَ فِى الْعَرِيَّةِ يَبِيعُهَا أَهْلُهَا بِخَرْصِهَا ، يَأْكُلُونَهَا رُطَبًا . قَالَ هُوَ سَوَاءٌ . قَالَ سُفْيَانُ فَقُلْتُ لِيَحْيَى وَأَنَا غُلاَمٌ إِنَّ أَهْلَ مَكَّةَ يَقُولُونَ إِنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم رَخَّصَ فِى بَيْعِ الْعَرَايَا . فَقَالَ وَمَا يُدْرِى أَهْلَ مَكَّةَ قُلْتُ إِنَّهُمْ يَرْوُونَهُ عَنْ جَابِرٍ . فَسَكَتَ . قَالَ سُفْيَانُ إِنَّمَا أَرَدْتُ أَنَّ جَابِرًا مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ . قِيلَ لِسُفْيَانَ وَلَيْسَ فِيهِ نَهْىٌ عَنْ بَيْعِ الثَّمَرِ حَتَّى يَبْدُوَ صَلاَحُهُ قَالَ لاَ .

Bize Alî b. Abdullah, ona Sufyân, ona Yahya b. Saîd, ona Buşeyr, ona da Sehl b. Ebu Hasme şöyle rivayet etmiştir: Rasûlullah (sav) (Ağaçtaki) yaş hurmayı kuru hurma karşılığında satmayı yasaklamış, ariyye satışında ise satın alanların yaş hurma yemeleri için, miktarını tahmin ederek, yaş hurmanın kuru hurma karşılığında satışına onay vermiştir. Bir başka rivayetinde Süfyân: Hz. Peygamber (sav) ariyye satışında, miktarını tahmin etmek su­retiyle, sadece alıcıların yaş hurma yemeleri için ağaçtaki yaş hurmayı kuru hurma karşılığında satmalarına ruhsat verdi, demiştir. Buhârî der ki: Sufyân'ın bu iki sözü lafzen farklı olsa da, mana bakımından aynıdır. Süfyân der ki: Ben gençken Yahya b. Saîd el-Ensârî'ye "Mekke ahalisi, Hz. Peygamber'in (sav) kendileri için (herhangi bir kayıt olmaksızın) ariyye satışına ruhsat verdi diyorlar" dedim. Yahya "Mekke ahalisi bunu nereden biliyor" diye sordu. Ben "onlar bunu Cabir'den aktarıyorlar" dedim. Bunun üzerine Yahya sükût etti. Süfyân der ki: Ben Yahya'ya söylediğim bu sözümle ancak Cabir'in Medîneli olduğunu (ve Mekkelilerin bu hadisi Cabir'den rivayet ettiklerini) ifade etmek istedim. Süfyân'a "bu hadiste olgunluğu belirinceye kadar yaş meyveyi sat­ma yasağı yok" denildi. Süfyân "hayır, yok." dedi.

Açıklama: Ariyye satışı: Sadece yemek üzere ağaçtaki taze hurmanın aynı miktardaki kuru hurma karşılığında satılması İhtiyaç sahibi bazı kimseler Hz. Peygamber’e gelerek taze hurmaların olgunlaştığını, ancak paraları olmadığı için satın alamadıklarını, sadece ihtiyaç fazlası kuru hurmaları bulunduğunu yakınarak anlattılar. Bunun üzerine Hz. Peygamber ellerindeki kuru hurma karşılığında tahminî bir ölçekle taze hurma satın alabileceklerini söyledi (daha geniş bilgi için DİA - Diyanet İslam Ansiklopedisi'nde Araya maddesine bakılabilir.)

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 83, 1/620

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ وَهْبٍ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ يُونُسَ قَالَ حَدَّثَنِى أَبِى قَالَ حَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ أَبِى طَلْحَةَ الأَنْصَارِىُّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ - رضى الله عنه - أَنَّهُ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْمُحَاقَلَةِ ، وَالْمُخَاضَرَةِ ، وَالْمُلاَمَسَةِ ، وَالْمُنَابَذَةِ ، وَالْمُزَابَنَةِ .

Bize İshak b. Vehb, ona Ömer b. Yunus, ona Babası (Yunus b. Kasım), ona İshak b. Ebu Talha el-Ensârî, ona da Enes ibn Mâlik (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasûlullah (sav) muhâkale, muhâdara, mülâmese, munâbeze ve muzâbene satışlarını yasaklamıştır.

Açıklama: "Muhakale": Ekinin henüz başağı kurumadan ya da tarladaki taze ekinin kendi cinsinden belli ölçüdeki kurusu karşılığında götürü usulle satılmasıdır. "Muhadara": Meyvenin ağaçta daha yeşilken satışa konu edilmesidir. "Mülamese": Satıcının ya da müşterinin almak ya da satmak istediği bir malı incelemeden sadece dokunarak işaret etmesiyle gerçekleşen alışveriş. "Münabeze": Alışverişte tarafların bir malı incelemeden birbirlerine atmalarıyla gerçekleşen bir satım şekli. "Müzâbene": Ağaç üzerindeki olgunlaşmış taze hurmanın kuru hurma karşılığında satılması. (daha geniş bilgi için DİA - Diyanet İslam Ansiklopedisi'nde ilgili maddelere bakılabilir.)

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 93, 1/624

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ أَبِى بَكْرِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى مَسْعُودٍ الأَنْصَارِىِّ - رضى الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ ثَمَنِ الْكَلْبِ وَمَهْرِ الْبَغِىِّ وَحُلْوَانِ الْكَاهِنِ .

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Malik, ona İbn Şihâb, ona Ebu Bekir b. Abdurrahman, ona da Ebu Mesud el-Ensârî (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) köpek satarak, zina ederek ve kahinlik, falcılık yaparak para kazanmayı yasaklamıştır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 113, 1/632

حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مِنْهَالٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ أَخْبَرَنِى عَوْنُ بْنُ أَبِى جُحَيْفَةَ قَالَ رَأَيْتُ أَبِى اشْتَرَى حَجَّامًا ، فَسَأَلْتُهُ عَنْ ذَلِكَ . قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ ثَمَنِ الدَّمِ ، وَثَمَنِ الْكَلْبِ ، وَكَسْبِ الأَمَةِ ، وَلَعَنَ الْوَاشِمَةَ وَالْمُسْتَوْشِمَةَ ، وَآكِلَ الرِّبَا ، وَمُوكِلَهُ ، وَلَعَنَ الْمُصَوِّرَ .

Bize Haccâc b. Minhal, ona Şu'be, ona Avn b. Ebu Cuhayfe şöyle rivayet etmiştir: Babam Ebu Cuhayfe'nin hacamat yapan bir köle satın aldığını gördüm. (Kölenin hacamat aletlerini kıran) babama bunun sebebini sordum. Babam da "Rasulullah (sav) hacamat yaparak, köpek satarak ve cariyeye fuhuş yaptırarak para kazanmayı yasakladı. Yine Hz. Peygamber (sav) döğme yaptırana, faiz yiyen ve yediren kimseye lanet etmiştir. put imalat eden musavvire de lanet etmiştir." dedi.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 113, 1/632

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ عَنْ سُفْيَانَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ أَبِى بَكْرِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى مَسْعُودٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ نَهَى عَنْ ثَمَنِ الْكَلْبِ وَمَهْرِ الْبَغِىِّ وَحُلْوَانِ الْكَاهِنِ.

Bize Kuteybe, ona Süfyan, ona Zührî, ona Ebu Bekir b. Abdurrahman, ona da Ebu Mesud şöyle haber vermiştir: Rasulullah (sav) köpek satarak, zina ederek ve kahinlik, falcılık yaparak para kazanmayı yasaklamıştır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud İcâre 41, /799

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ قَالَ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ أَبِى بَكْرِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَارِثِ بْنِ هِشَامٍ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا مَسْعُودٍ عُقْبَةَ بْنَ عَمْرٍو قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنْ ثَمَنِ الْكَلْبِ وَمَهْرِ الْبَغِىِّ وَحُلْوَانِ الْكَاهِنِ .

Bize Kuteybe, ona Leys, ona İbn Şihâb, ona Ebu Bekr b. Abdurrahman b. Hâris b. Hişâm, ona da Ebu Mesud Ukbe b. Amr şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) köpek satarak, zina ederek ve kahinlik, falcılık yaparak para kazanmayı yasaklamıştır.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Buyû' 91, /2389

حَدَّثَنِى يَحْيَى عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ أَبِى بَكْرِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَارِثِ بْنِ هِشَامٍ عَنْ أَبِى مَسْعُودٍ الأَنْصَارِىِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ ثَمَنِ الْكَلْبِ وَمَهْرِ الْبَغِىِّ وَحُلْوَانِ الْكَاهِنِ . يَعْنِى بِمَهْرِ الْبَغِىِّ مَا تُعْطَاهُ الْمَرْأَةُ عَلَى الزِّنَا وَحُلْوَانُ الْكَاهِنِ رَشْوَتُهُ وَمَا يُعْطَى عَلَى أَنْ يَتَكَهَّنَ . قال مالك أكره ثمن الكلب الضاري و غير الضاري لنهي رسول الله صلى الله عليه و سلم عن ثمن الكلب.

Bize Yahya, ona Malik, ona İbn Şihâb, ona Ebu Bekir b. Abdurrahman b. Hâris b. Hişâm, ona da Ebu Mesud el-Ensarî (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) köpek satarak, zina ederek ve kahinlik, falcılık yaparak para kazanmayı yasaklamıştır. (مَهْرِ الْبَغِىِّ) ifadesinden kasıt zina eden kadına yaptığı fuhuş karşılığında ödenen para, (حُلْوَانُ الْكَاهِنِ) ifadesinden kasıt ise kahine verilen rüşvet ve kahinlik yapması için ödenen paradır. İmam Malik der ki: Saldırgan olsun olmasın köpek satışından para almayı mekruh görüyorum. Çünkü Allah Rasulü (sav) köpek satışından para almayı yasakladı.

• İmam Mâlik Muvatta' Buyû' 1359, 1/245

وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ وَمُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ عَنِ اللَّيْثِ بْنِ سَعْدٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ كِلاَهُمَا عَنِ الزُّهْرِىِّ بِهَذَا الإِسْنَادِ . مِثْلَهُ . وَفِى حَدِيثِ اللَّيْثِ مِنْ رِوَايَةِ ابْنِ رُمْحٍ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا مَسْعُودٍ .

Bize Kuteybe b. Said ve Muhammed b. Rumh, onlara Leys b. Sa'd; (T) Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Süfyân b. Uyeyne, onlara da ez-Zührî bu isnadla benzeri bir nakilde bulunmuştur. İbn Rumh'un Leys'ten naklettiği tarikte "O da Ebu Mesud'dan işitmiştir" ibaresi yer almıştır.

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 4010, /651

وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ وَمُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ عَنِ اللَّيْثِ بْنِ سَعْدٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ كِلاَهُمَا عَنِ الزُّهْرِىِّ بِهَذَا الإِسْنَادِ . مِثْلَهُ . وَفِى حَدِيثِ اللَّيْثِ مِنْ رِوَايَةِ ابْنِ رُمْحٍ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا مَسْعُودٍ .

Bize Kuteybe b. Said ve Muhammed b. Rumh, onlara Leys b. Sa'd; (T) Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Süfyân b. Uyeyne, onlara da ez-Zührî bu isnadla benzeri bir nakilde bulunmuştur. İbn Rumh'un Leys'ten naklettiği tarikte "O da Ebu Mesud'dan işitmiştir" ibaresi yer almıştır.

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 4010, /651