حَدَّثَنَا مُجَاهِدُ بْنُ مُوسَى وَأَبُو بَكْرِ بْنُ النَّضْرِ بْنِ أَبِى النَّضْرِ وَهَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ جَمِيعًا عَنْ أَبِى النَّضْرِ قَالَ أَبُو بَكْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو النَّضْرِ - يَعْنِى هَاشِمَ بْنَ الْقَاسِمِ - حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ الْمُغِيرَةِ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا صَلَّى الْغَدَاةَ جَاءَ خَدَمُ الْمَدِينَةِ بِآنِيَتِهِمْ فِيهَا الْمَاءُ فَمَا يُؤْتَى بِإِنَاءٍ إِلاَّ غَمَسَ يَدَهُ فِيهَا فَرُبَّامَا جَاءُوهُ فِى الْغَدَاةِ الْبَارِدَةِ فَيَغْمِسُ يَدَهُ فِيهَا."

Bize Mücahid b. Musa, Ebu Bekir b. Nadr b. Ebu Nadr ve Harun b. Abdullah, onlara Ebu Nadr, ona Ebu Bekir, ona Ebu -Nadr -Haşim b. Kasım-, ona Süleyman b. el-Müğîra, ona Sabit, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) sabah namazını kıldığı vakit, Medine'nin hizmetçileri içi su dolu kaplarla (O'nun yanına) gelirlerdi. Her hangi bir kap getirildiğinde elini içine daldırırdı. Ona çok defalar sabahın soğuğunda getirdiklerinde de yine elini o kaplara daldırırdı."

Açıklama: Medineli sahâbe Resulullah'ın (sav) mübarek elinin dokunduğu su ile teberrük etmek maksadıyla O'na sabahları su dolu kaplarını gönderirler, Hz. Peygamber de onları kırmaz, hava soğuk da olsa isteklerini geri çevirmezdi. Bu hadisin olduğu bâba "Nebî'nin (sav) İnsanlara Yakın Olması ve O'nunla Teberrükte Bulunmaları" başlığının seçilmesi de bu manaya işaret etmektedir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâil 6042, /977

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ حَدَّثَنِى أَبُو هَانِئٍ الْخَوْلاَنِىُّ عَنْ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْحُبُلِىِّ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "يَا أَبَا سَعِيدٍ مَنْ رَضِىَ بِاللَّهِ رَبًّا وَبِالإِسْلاَمِ دِينًا وَبِمُحَمَّدٍ نَبِيًّا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ. فَعَجِبَ لَهَا أَبُو سَعِيدٍ فَقَالَ أَعِدْهَا عَلَىَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ، فَفَعَلَ. ثُمَّ قَالَ وَأُخْرَى يُرْفَعُ بِهَا الْعَبْدُ مِائَةَ دَرَجَةٍ فِى الْجَنَّةِ، مَا بَيْنَ كُلِّ دَرَجَتَيْنِ كَمَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ. قَالَ وَمَا هِىَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ الْجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ الْجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ."

Bize Said b. Mansur, ona Abdullah b. Vehb, ona Ebu Hâni el-Havlânî, ona Ebu Abdurrahman el-Hubullî, ona da Ebu Said el-Hudrî, Hz. Peygamber'in (sav) kendisine şöyle seslendiğini rivayet etmiştir: "'Ey Ebu Said! Her kim Rab olarak Allah'tan, din olarak İslam'dan, peygamber olarak da Hz. Muhammed'den (sav) razı olursa, o kimseye cennete girmesi vacip olur.' Ebu Said buna şaşırıp 'Bunları bana tekrar söyler misin ya Rasulullah!' dedi. Hz. Peygamber de (sav) tekrarladı. Sonra da şöyle buyurdu: 'Başka bir şey daha var ki kul onunla cennette yüz derece birden yükseltilir. Her iki derecenin arası da yerle gök arası kadardır.' Ebu Said 'Nedir o, ey Allah'ın Rasulü?' diye sorunca, Rasulullah (sav) 'Allah yolunda cihaddır, Allah yolunda cihaddır' buyurdu."

• Müslim Sahîh-i Müslim İmâre 4879, /806

حَدَّثَنَا رَوْحٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ: " لَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يَكُونَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِمَّا سِوَاهُمَا وَحَتَّى يُقْذَفَ فِي النَّارِ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ أَنْ يَعُودَ فِي الْكُفْرِ بَعْدَ أَنْ نَجَّاهُ اللَّهُ مِنْهُ وَلَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَلَدِهِ وَوَالِدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ"

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Enes b. Malik 13183, 4/533

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ خَالِدِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى هِلاَلٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عُمَرَ - رضى الله عنه - قَالَ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِى شَهَادَةً فِى سَبِيلِكَ ، وَاجْعَلْ مَوْتِى فِى بَلَدِ رَسُولِكَ صلى الله عليه وسلم . وَقَالَ ابْنُ زُرَيْعٍ عَنْ رَوْحِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ أُمِّهِ عَنْ حَفْصَةَ بِنْتِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - قَالَتْ سَمِعْتُ عُمَرَ نَحْوَهُ . وَقَالَ هِشَامٌ عَنْ زَيْدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَفْصَةَ سَمِعْتُ عُمَرَ رضى الله عنه .

Bize Yahya b. Bükeyr, ona Leys, ona Said b. Ebu Hilal, ona Zeyd b. Eslem, ona babası, ona da Hz. Ömer (ra) şöyle söylemiştir: 'Allah'ım! Bana kendi yolunda şehitlik nasip et ve benim ölümümü de Rasulün Muhammed'in beldesinde gerçekleştir!' İbn Zürey dedi ki; bize Ravh b. Kasım, ona Zeyd b. Eslem, ona babası, ona Hafsa bnt. Ömer, ona da Hz. Ömer (ra) bu hadisin benzerini nakletmiştir. Hişâm dedi ki; ona Zeyd, ona babası, ona Hafsa, ona da Hz. Ömer söylemiştir.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Yezid b. Zürey' arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Fezâili'l-Medîne 1890, 1/561

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ خَالِدِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى هِلاَلٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عُمَرَ - رضى الله عنه - قَالَ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِى شَهَادَةً فِى سَبِيلِكَ ، وَاجْعَلْ مَوْتِى فِى بَلَدِ رَسُولِكَ صلى الله عليه وسلم . وَقَالَ ابْنُ زُرَيْعٍ عَنْ رَوْحِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ أُمِّهِ عَنْ حَفْصَةَ بِنْتِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - قَالَتْ سَمِعْتُ عُمَرَ نَحْوَهُ . وَقَالَ هِشَامٌ عَنْ زَيْدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَفْصَةَ سَمِعْتُ عُمَرَ رضى الله عنه .

Bize Yahya b. Bükeyr, ona Leys, ona Said b. Ebu Hilal, ona Zeyd b. Eslem, ona babası, ona da Hz. Ömer (ra) şöyle söylemiştir: 'Allah'ım! Bana kendi yolunda şehitlik nasip et ve benim ölümümü de Rasulün Muhammed'in beldesinde gerçekleştir!' İbn Zürey dedi ki; bize Ravh b. Kasım, ona Zeyd b. Eslem, ona babası, ona Hafsa bnt. Ömer, ona da Hz. Ömer (ra) bu hadisin benzerini nakletmiştir. Hişâm dedi ki; ona Zeyd, ona babası, ona Hafsa, ona da Hz. Ömer söylemiştir.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Hişam b. Sa'd arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Fezâili'l-Medîne 1890, 1/561

حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ خَالِدٍ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ الدِّمَشْقِىُّ عَنِ ابْنِ ثَوْبَانَ عَنْ عَبْدَةَ بْنِ أَبِى لُبَابَةَ عَنْ شَقِيقِ بْنِ سَلَمَةَ قَالَ: رَأَيْتُ عُثْمَانَ وَعَلِيًّا يَتَوَضَّآنِ ثَلاَثًا ثَلاَثًا، وَيَقُولاَنِ هَكَذَا كَانَ وُضُوءُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم. [قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ حَدَّثَنَاهُ أَبُو حَاتِمٍ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ ثَابِتِ بْنِ ثَوْبَانَ، فَذَكَرَ نَحْوَهُ.[

Bize Mahmud b. Halid, ed-Dımeşkî, ona Velid b. Müslim ed-Dımeşkî, ona İbn Sevban, ona da Abde b. Ebu Lubabe, Şakik b. Seleme'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: Ben Osman ve Ali'nin (abdest uzuvlarını) üçer üçer yıkayarak abdest aldığını ve Hz. Peygamber'in (sav) abdestinin de aynı bu şekilde olduğunu söylediklerini gördüm. [Bize Ebu'l-Hasen b. Seleme, ona Ebu Hatim, ona Ebu Nuaym, ona Abdurrahman b. Sabit, ona da Sevban bu hadisin benzerini zikretmiştir.]

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 46, /78

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ خَالِدِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى هِلاَلٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عُمَرَ - رضى الله عنه - قَالَ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِى شَهَادَةً فِى سَبِيلِكَ ، وَاجْعَلْ مَوْتِى فِى بَلَدِ رَسُولِكَ صلى الله عليه وسلم . وَقَالَ ابْنُ زُرَيْعٍ عَنْ رَوْحِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ أُمِّهِ عَنْ حَفْصَةَ بِنْتِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - قَالَتْ سَمِعْتُ عُمَرَ نَحْوَهُ . وَقَالَ هِشَامٌ عَنْ زَيْدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَفْصَةَ سَمِعْتُ عُمَرَ رضى الله عنه .

Bize Yahya b. Bükeyr, ona Leys, ona Said b. Ebu Hilal, ona Zeyd b. Eslem, ona babası, ona da Hz. Ömer (ra) şöyle söylemiştir: 'Allah'ım! Bana kendi yolunda şehitlik nasip et ve benim ölümümü de Rasulün Muhammed'in beldesinde gerçekleştir!' İbn Zürey dedi ki; bize Ravh b. Kasım, ona Zeyd b. Eslem, ona babası, ona Hafsa bnt. Ömer, ona da Hz. Ömer (ra) bu hadisin benzerini nakletmiştir. Hişâm dedi ki; ona Zeyd, ona babası, ona Hafsa, ona da Hz. Ömer söylemiştir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Fezâili'l-Medîne 1890, 1/561

حَدَّثَنَا رَوْحٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: " لَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يَكُونَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِمَّا سِوَاهُمَا وَحَتَّى يُقْذَفَ فِي النَّارِ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ أَنْ يَعُودَ فِي كُفْرٍ بَعْدَ إِذْ نَجَّاهُ اللَّهُ مِنْهُ وَلَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَلَدِهِ وَوَالِدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ"

Bize Ravh (b. Ubade), ona Şu'be (b. Haccac), ona Katade (b. Diame), ona da Enes b. Malik, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu haber vermiştir: "Sizden biriniz Allah ve Rasulü kendisine o ikisinin dışındaki şeylerden daha sevimli gelmedikçe, Allah onu ateşten kurtardığı halde ateşe atılmak kendisine küfre dönmekten daha sevimli gelmedikçe, yine sizden birinize ben çocuğundan, babasından ve bütün insanlardan daha sevimli gelmedikçe hakiki mümin olamaz."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Enes b. Malik 14004, 4/709

حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ عُلَيَّةَ عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ صُهَيْبٍ عَنْ أَنَسٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم ح وَحَدَّثَنَا آدَمُ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: " لاَ يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ "

Bize Yakub b. İbrahim, ona İbn Uleyye, ona Abdülaziz b. Suheyb, ona da Enes; (T) Bize Âdem, ona Şu'be, ona Katâde, ona da Enes Rasulullah’dan (sav) şöyle rivayet etti. "Ben kendisine anne babasından, evladından ve bütün insanlardan daha sevgili olmadıkça hiç biriniz (tam olarak) iman etmiş sayılmaz."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İmân 8, 1/197

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ قَالَ عَمْرٌو قَالَ ابْنُ عُمَرَ "وَاللَّهِ مَا وَضَعْتُ لَبِنَةً عَلَى لَبِنَةٍ ، وَلاَ غَرَسْتُ نَخْلَةً ، مُنْذُ قُبِضَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم." قَالَ سُفْيَانُ فَذَكَرْتُهُ لِبَعْضِ أَهْلِهِ قَالَ وَاللَّهِ لَقَدْ بَنَى بَيْتًا . قَالَ سُفْيَانُ قُلْتُ فَلَعَلَّهُ قَالَ قَبْلَ أَنْ يَبْنِىَ .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İsti'zân 53, 2/544