حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: "أَنَّ أُخْتَ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ نَذَرَتْ أَنْ تَمْشِىَ إِلَى الْبَيْتِ ، فَأَمَرَهَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ تَرْكَبَ وَتُهْدِىَ هَدْيًا."

Bize Muhammed b. Müsenna, ona Ebu Velid, ona Hemmâm, ona Katade, ona İkrime, ona da İbn Abbas şöyle demiştir: "Ukbe'nin kız kardeşi kendisini Kâbe'ye yürüyerek gitmek için adamıştı. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) ona bir bineğe binmesini ve (kefaret olarak da) bir hedy kurbanı göndermesini emretti."

Açıklama: Hedy: Hac ve umre yapan kimselerin Harem sınırları içinde kestikleri kurban.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 23, /768

حَدَّثَنَا ابْنُ السَّرْحِ قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ عَنْ يُونُسَ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ بِمَعْنَاهُ وَإِسْنَادِهِ. قَالَ أَبُو دَاوُدَ سَمِعْتُ أَحْمَدَ بْنَ شَبُّويَةَ يَقُولُ قَالَ ابْنُ الْمُبَارَكِ - يَعْنِى فِى هَذَا الْحَدِيثِ - حَدَّثَ أَبُو سَلَمَةَ فَدَلَّ ذَلِكَ عَلَى أَنَّ الزُّهْرِىَّ لَمْ يَسْمَعْهُ مِنْ أَبِى سَلَمَةَ. وَقَالَ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ : وَتَصْدِيقُ ذَلِكَ مَا حَدَّثَنَا أَيُّوبُ - يَعْنِى ابْنَ سُلَيْمَانَ - قَالَ أَبُو دَاوُدَ سَمِعْتُ أَحْمَدَ بْنَ حَنْبَلٍ يَقُولُ : أَفْسَدُوا عَلَيْنَا هَذَا الْحَدِيثَ. قِيلَ لَهُ : وَصَحَّ إِفْسَادُهُ عِنْدَكَ وَهَلْ رَوَاهُ غَيْرُ ابْنِ أَبِى أُوَيْسٍ قَالَ : أَيُّوبُ كَانَ أَمْثَلَ مِنْهُ . يَعْنِى أَيُّوبَ بْنَ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلاَلٍ ، وَقَدْ رَوَاهُ أَيُّوبُ.

Bize İbn Serh, ona İbn Vehb, ona Yunus, ona da İbn Şihab bir önceki hadisi aynı mana ve isnadla rivayet etmiştir. Ebu Davud der ki: Ahmed b. Şebbuye'yi şöyle derken duydum: İbn Mübarek bu hadisin rivayetinde “حَدَّثَ أَبُو سَلَمَةَ, bana Ebu Selem rivayet etti” demiştir. Bu ifade Zührî'nin, bu hadisi Ebu Seleme'den duymadığına işaret eder. Ahmed b. Muhammed de “Eyyüb b. Süleyman'dan bize gelen rivayet, bu sözün doğru olduğu anlamına gelir” demiştir. Yine Ebu Davud der ki: Ahmed b. Hanbel'in şöyle dediğini duydum: Bu hadisin (isnadını) bozarak bize aktardılar. Kendisine “Sence bu hadisin bozulduğu doğru mu ve onu İbn Ebu Üveys'ten başkası rivayet etti mi?” denildi. O da “Eyyüb b. Süleyman b. Bilal, ondan (İbn Ebu Üveys'ten) daha iyidir. O hadisi Eyyüb de rivayet etmiştir” karşılığını verdi.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 23, /767

حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ أَبِى يَعْقُوبَ حَدَّثَنَا أَبُو النَّضْرِ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ مَوْلَى آلِ طَلْحَةَ عَنْ كُرَيْبٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ : يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أُخْتِى نَذَرَتْ - يَعْنِى - أَنْ تَحُجَّ مَاشِيَةً . فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: "إِنَّ اللَّهَ لاَ يَصْنَعُ بِشَقَاءِ أُخْتِكَ شَيْئًا، فَلْتَحُجَّ رَاكِبَةً وَلْتُكَفِّرْ عَنْ يَمِينِهَا."

Bize Haccac b. Ebu Yakub, ona Ebu Nadr, ona Şerik, ona Talha ailesinin azatlısı Muhammed b. Abdurrahman, ona Küreyb, ona da İbn Abbas şöyle demiştir: "Bir adam Hz. Peygamber'e (sav) gelip 'Ey Allah'ın Rasulü! Kız kardeşim kendisini yürüyerek hacca gitmeye adadı' dedi. Hz. Peygamber (sav) 'Hiç şüphesiz Allah, kız kardeşinin eziyet çekmesine muhtaç değildir. Ona söyleyin, Bir bineğe binerek hacca gitsin ve yemininden dolayı da kefaret ödesin' buyurdu."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 23, /768

حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا هِشَامٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم لَمَّا بَلَغَهُ أَنَّ أُخْتَ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ نَذَرَتْ أَنْ تَحُجَّ مَاشِيَةً قَالَ: "إِنَّ اللَّهَ لَغَنِىٌّ عَنْ نَذْرِهَا ، مُرْهَا فَلْتَرْكَبْ." قَالَ أَبُو دَاوُدَ : رَوَاهُ سَعِيدُ بْنُ أَبِى عَرُوبَةَ نَحْوَهُ وَخَالِدٌ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم نَحْوَهُ.

Bize Müslim b. İbrahim, ona Hişam, ona Katede, ona İkrime, ona da İbn Abbas şöyle demiştir: "Ukbe b. Amir'in kız kardeşinin, Kâbe'ye yürüyerek gitmeyi adak olarak adadığı haberi Hz. Peygamber'e (sav) ulaşınca 'Allah onun adağına muhtaç değildir. Ona emret de bir şeye binsin' buyurdu." [Ebu Davud der ki: Bu hadisin bir benzerini Said b. Ebu Arûbe rivayet etmiştir. Halid de İkrime vasıtasıyla Hz. Peygamber'den (sav) bu hadisin bir benzerini rivayet etmiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Eymân ve'n-Nuzûr 23, /768

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُرَّةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ النَّذْرِ وَقَالَ « إِنَّمَا يُسْتَخْرَجُ بِهِ مِنَ اللَّئِيمِ » .

Bize Ali b. Muhammed, ona Veki, ona Süfyan, ona Mansur, ona Abdullah b. Mürre, ona da Abdullah b. Ömer şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) adak adamayı yasakladı ve 'Bununla ancak cimriden (bir mal) çıkarılır' buyurdu."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Kefârât 15, /339

حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ حُرَيْثٍ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ وَاقِدٍ حَدَّثَنِى أَبِى حَدَّثَنِى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ بُرَيْدَةَ قَالَ سَمِعْتُ بُرَيْدَةَ يَقُولُ خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى بَعْضِ مَغَازِيهِ فَلَمَّا انْصَرَفَ جَاءَتْ جَارِيَةٌ سَوْدَاءُ فَقَالَتْ : يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّى كُنْتُ نَذَرْتُ إِنْ رَدَّكَ اللَّهُ سَالِمًا أَنْ أَضْرِبَ بَيْنَ يَدَيْكَ بِالدُّفِّ وَأَتَغَنَّى . فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِنْ كُنْتِ نَذَرْتِ فَاضْرِبِى وَإِلاَّ فَلاَ » . فَجَعَلَتْ تَضْرِبُ فَدَخَلَ أَبُو بَكْرٍ وَهِىَ تَضْرِبُ ثُمَّ دَخَلَ عَلِىٌّ وَهِىَ تَضْرِبُ ثُمَّ دَخَلَ عُثْمَانُ وَهِىَ تَضْرِبُ ثُمَّ دَخَلَ عُمَرُ فَأَلْقَتِ الدُّفَّ تَحْتَ اسْتِهَا ثُمَّ قَعَدَتْ عَلَيْهِ . فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِنَّ الشَّيْطَانَ لَيَخَافُ مِنْكَ يَا عُمَرُ إِنِّى كُنْتُ جَالِسًا وَهِىَ تَضْرِبُ فَدَخَلَ أَبُو بَكْرٍ وَهِىَ تَضْرِبُ ثُمَّ دَخَلَ عَلِىٌّ وَهِىَ تَضْرِبُ ثُمَّ دَخَلَ عُثْمَانُ وَهِىَ تَضْرِبُ فَلَمَّا دَخَلْتَ أَنْتَ يَا عُمَرُ أَلْقَتِ الدُّفَّ » . قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ غَرِيبٌ مِنْ حَدِيثِ بُرَيْدَةَ . وَفِى الْبَابِ عَنْ عُمَرَ وَسَعْدِ بْنِ أَبِى وَقَّاصٍ وَعَائِشَةَ .

Bize Hüseyin b. Hureys, ona Ali b. Hüseyin b. Vâkıd, ona babası (Hüseyin b. Vâkıd), ona Abdullah b. Büreyde, ona da Büreyde (b. Husayn) şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) bir savaşa çıkmıştı. Savaştan dönünce siyah bir cariye geldi ve 'Ey Allah'ın Rasulü! Allah seni sağ salim bu savaştan döndürürse senin huzurunda def çalıp şarkı söylemeye dair adakta bulunmuştum' dedi. Hz. Peygamber de (sav) 'Eğer gerçekten adak adadıysan çal, aksi takdirde gerek yok' buyurdu. Cariye defi çalmaya başladı. Derken içeriye Ebu Bekir girdi. Cariye çalmaya devam etti. Sonra içeriye Ali girdi. Cariye yine çalmaya devam etti. Sonra içeri Osman girdi. Cariye yine çalmaya devam etti. Sonra içeriye Ömer girince cariye (korkusundan) defi altına alıp üstüne oturdu. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: Ey Ömer! Şeytan bile senden korkuyor. Cariye, ben oturuyorken çalıyordu. İçeriye Ebu Bekir girdi. Cariye çalmaya devam etti. Sonra içeriye Ali girdi. Cariye yine çalmaya devam etti. Sonra içeri Osman girdi. Cariye yine çalmaya devam etti. Sen içeri gelince cariye defi elinden attı." [Ebu İsa (et-Tirmizî) der ki: Bu hadis Büreyde rivayeti olan bu hadis hasen sahih garib'tir. Bu konuda Ömer, Sa'd b. Ebu Vakkas ve Aişe'den de hadis rivayet edilmiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Menâkıb 17, 5/620

حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ أَبِى سَهْلٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ عَنْ أَبِى قِلاَبَةَ عَنْ عَمِّهِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ الْحُصَيْنِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « لاَ نَذْرَ فِى مَعْصِيَةٍ وَلاَ نَذْرَ فِيمَا لاَ يَمْلِكُ ابْنُ آدَمَ » .

Bize Sehl b. Ebu Sehl, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Eyyüb, ona Ebu Kilabe, ona amcası (Muaviye b. Amr), ona da İmran b. Husayn rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Günah olan şey adak olarak adanmaz. Ademoğlu sahip olmadığı bir şeyi adak olarak adayamaz."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Kefârât 16, /340

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْفَرْوِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ عَطَاءٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَرَّ بِرَجُلٍ بِمَكَّةَ وَهُوَ قَائِمٌ فِى الشَّمْسِ فَقَالَ « مَا هَذَا » . قَالُوا نَذَرَ أَنْ يَصُومَ وَلاَ يَسْتَظِلَّ إِلَى اللَّيْلِ وَلاَ يَتَكَلَّمَ وَلاَ يَزَالَ قَائِمًا . قَالَ « لِيَتَكَلَّمْ وَلْيَسْتَظِلَّ وَلْيَجْلِسْ وَلْيُتِمَّ صِيَامَهُ » . حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ شَنَبَةَ الْوَاسِطِىُّ حَدَّثَنَا الْعَلاَءُ بْنُ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ وُهَيْبٍ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم نَحْوَهُ وَاللَّهُ أَعْلَمُ .

Bize Muhammed b. Yahya, ona İshak b. Muhammed el-Fervî, ona Abdullah b. Ömer, ona Ubeydullah b. Ömer, ona Atâ, ona da İbn Abbas şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) bir gün Mekke'de güneşin altında dikilen bir adama rastladı ve 'Buna ne oldu' diye sordu. Oradakiler 'Bu adam kendisini oruç tutmaya, konuşmamaya, akşama kadar gölgelenmemeye ve ayakta durmaya adadı' dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) 'Ona söyleyin, konuşsun, gölgelensin, otursun ve orucunu da tamamlasın' buyurdu." [Bize Hüseyin b. Muhammed b. Şenebe el-Vâsıtî, ona Alâ b. Abdülcabbar, ona Vüheyb, ona Eyyüb, ona İkrime, ona da İbn Abbas, Hz. Peygamber'den (sav) bu hadisin bir benzerini nakletmiştir. Allah en iyi bilendir.]

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Kefârât 21, /341