حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ قَالَ: كَانَ أَصْحَابُ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَنَامُونَ ثُمَّ يُصَلُّونَ وَلَا يَتَوَضَّئُونَ

Bize Yahya b. Said, ona Şu'be, ona Katade, ona da Enes b. Malik (ra), şöyle rivayet etmiştir: Hz Peygamber'in (sav) ashabı [mescidde cemaatle namazı beklerken] bazen uyuklarlar, sonra kalkıp abdest almaksızın namaz kılarlardı' diye rivayet etmiştir.

Açıklama: Buradaki uyuma uzanarak yatmak değil, namazı beklerken oturduğu yerde (mütemekkin) uyuklamak anlamındadır. Nitekim bu konu mezhepler tarafından farklı şekilde yorumlanmaktadır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Enes b. Malik 13983, 4/706

حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ بْنُ عُتْبَةَ عَنْ قَيْسِ بْنِ طَلْقٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَيَتَوَضَّأُ أَحَدُنَا إِذَا مَسَّ ذَكَرَهُ؟ قَالَ: "إِنَّمَا هُوَ بَضْعَةٌ مِنْكَ أَوْ جَسَدِكَ"

Bize Hammad b. Halid, ona Eyyüb b. Utbe, ona Kays b. Talk, ona da babası (Talk b. Ali) şöyle rivayet etmiştir: Bir adam Hz. Peygamber'e geldi ve Ey Allah'ın elçisi! Birimiz cinsel organına dokunduğunda abdest alması gerekir mi? diye sordu. Peygamber (sav) "O, senden ya da bedeninden bir parça değil mi?" diye cevap verdi.

Açıklama: Hadis zayıftır. İsnadda Kays b. Talk ve Eyyûb b. Utbe bulunmaktadır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Talk b. Ali 16395, 5/580

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ دَاوُدَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَابِرٍ عَنْ قَيْسِ بْنِ طَلْقٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: كُنْتُ جَالِسًا عِنْدَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَسَأَلَهُ رَجُلٌ فَقَالَ: مَسِسْتُ ذَكَرِي أَوْ الرَّجُلُ يَمَسُّ ذَكَرَهُ فِي الصَّلَاةِ عَلَيْهِ الْوُضُوءُ؟ قَالَ: "لَا إِنَّمَا هُوَ مِنْكَ"

Bize Musa b. Davud, ona Muhammed b. Cabir, ona Kays b. Talk, ona da babası (Talk b. Ali) şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'in (sav) yanında oturuyordum, biri ona, 'Namazdayken cinsel organıma dokunsam ya da bir kişi cinsel organına dokunsa abdest alması gerekir mi?' diye sordu. Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Hayır, o (organın) senden bir parçadır."

Açıklama: Hadis metin olarak hasendir. İsnad olarak Muhammed b. Câbir'in zayıf olmasından dolayı zayıftır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Talk b. Ali 16401, 5/581

حَدَّثَنَا قُرَّانُ بْنُ تَمَّامٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَابِرٍ عَنْ قَيْسِ بْنِ طَلْقٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: قَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ أَيَتَوَضَّأُ أَحَدُنَا إِذَا مَسَّ ذَكَرَهُ فِي الصَّلَاةِ قَالَ: "هَلْ هُوَ إِلَّا مِنْكَ أَوْ بَضْعَةٌ مِنْكَ"

Bize Kurrân b. Temmam, ona Muhammed b. Cabir, ona Kays b. Talk, ona da babası (Talk b. Ali) şöyle rivayet etmiştir: Bir adam Hz. Peygamber'e geldi ve Ey Allah'ın elçisi! Birimiz cinsel organına dokunduğunda abdest alması gerekir mi? diye sordu. Hz. Peygamber (sav) "O, senden ya da senin bir parçan değil mi?" diye cevap verdi.

Açıklama: Hadis metin olarak hasen olmakla beraber isnad olarak zayıftır. Çünkü isnadda yer alan Muhammed b. Câbir zayıf bir ravidir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Talk b. Ali 16404, 5/582

حَدَّثَنَا عَتَّابُ بْنُ زِيَادٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ -يَعْنِي ابْنَ الْمُبَارَكِ- حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: كُنْتُ أَنَا وَأُبَيُّ بْنُ كَعْبٍ وَأَبُو طَلْحَةَ جُلُوسًا فَأَكَلْنَا لَحْمًا وَخُبْزًا ثُمَّ دَعَوْتُ بِوَضُوءٍ فَقَالَا: لِمَ تَتَوَضَّأُ فَقُلْتُ: لِهَذَا الطَّعَامِ الَّذِي أَكَلْنَا فَقَالَا: أَتَتَوَضَّأُ مِنْ الطَّيِّبَاتِ لَمْ يَتَوَضَّأْ مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِنْكَ

Bize Attab b. Ziyad, ona Abdullah b. Mübarek, ona Musa b. Ukbe, ona Abdurrahman b. Zeyd b. Ukbe, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle rivayet etmiştir: Ben, Übey b. Ka'b ve Ebu Talha (r. anhüm) beraber oturuyorduk. Et ile ekmek yedik, sonra ben abdest almak için su istedim. O ikisi bana, 'Niçin abdest alıyorsun?' diye sorunca ben, 'Şu yediğimiz yemekten dolayı' dedim. Onlar da bana, 'temiz/helal olan yiyecekten dolayı mı abdest alıyorsun, halbuki böyle bir durumda senden daha hayırlı olan (Rasulullah) abdest almamıştı' diye cevap verdiler.

Açıklama: Hadisi hasen derecesine indiren Abdurrahman b. Zeyd b. Ukbe'dir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Talha el-Ensarî 16479, 5/600

حَدَّثَنَا عَبْد اللَّهِ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ مُحَمَّدٍ النَّاقِدُ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدَةُ بْنُ حُمَيْدٍ الضَّبِّيُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى عَنْ ذِي الْغُرَّةِ قَالَ: عَرَضَ أَعْرَابِيٌّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَرَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَسِيرُ فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ تُدْرِكُنَا الصَّلَاةُ وَنَحْنُ فِي أَعْطَانِ الْإِبِلِ أَفَنُصَلِّي فِيهَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "لَا" قَالَ: "أَفَنَتَوَضَّأُ مِنْ لُحُومِهَا" قَالَ: "نَعَمْ" قَالَ: "أَفَنُصَلِّي فِي مَرَابِضِ الْغَنَمِ" فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "نَعَمْ" قَالَ: "أَفَنَتَوَضَّأُ مِنْ لُحُومِهَا" قَالَ: "لَا"

Bize Abdullah, ona Amr b. Muhammed en-Nakıd, ona Ubeyde b. Humeyd ed-Dabbî, ona Abdullah b. Abdullah, ona Abdurrahman b. Ebî Leyla, ona da Zü'l-Ğurre şöyle rivayet etti: Rasulullah (sav) yürürken karşısına bir bedevi çıktı ve dedi ki: 'Ey Allah'ın Rasulü! Develerin çöktüğü yerlerde olduğumuzda namaz vakti girmektedir. Biz buralarda namaz kılalım mı?' Rasulullah, "Hayır" dedi. 'Peki, etini yediğimizde (yeniden) abdest alalım mı?' diye sorunca, Peygabmer (sav) "Evet" dedi. Adam, 'Koyunların ağıllarında namaz kılalım mı?' diye sorunca Peygabmer (sav), "Evet" dedi.'Peki, etini yediğimizde (yeniden) abdest alalım mı?' diye sorunca "Hayır" dedi.

Açıklama: Bu hadis sahihtir lakin Berâ b. Âzib'den sahihtir. Bu rivayetiyle Zu'l-Uzze'den sahih değildir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Zü'l-Ğurra el-Cühenî 16746, 5/689

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُقَاتِلٍ الْمَرْوَزِيُّ أَخْبَرَنَا عَبَّادُ بْنُ الْعَوَّامِ حَدَّثَنَا الْحَجَّاجُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ وَكَانَ ثِقَةً قَالَ وَكَانَ الْحَكَمُ يَأْخُذُ عَنْهُ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى عَنْ أُسَيْدِ بْنِ حُضَيْرٍ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ أَلْبَانِ الْإِبِلِ قَالَ: "تَوَضَّئُوا مِنْ أَلْبَانِهَا" وَسُئِلَ عَنْ أَلْبَانِ الْغَنَمِ فَقَالَ: "لَا تَوَضَّئُوا مِنْ أَلْبَانِهَا"

Bize Muhammed b. Mukatil el-Mervezî, ona Abbad b. Avvam, ona Haccac, ona Abdullah b. Abdullah Mevla Benu Haşim -Sika bir ravidir. Hakem kendisinden hadis alırdı.-, ona Abdurrahman b. Ebu Leyla, ona da Üseyd b. Hudayr (ra) şöyle dedi: Hz. Peygamber'e (sav), 'develerin sütü' hakkında soruldunca, "Onların sütünü içtiğinizde abdest alın!" dedi. Koyunlann sütü sorulunca, "Onların sütünü içtiğinizde ise abdest almayın!" dedi.

Açıklama: Bu isnad Haccac b. Ertât'ın zaafından dolayı zayıftır. Ayrıca Abdurrahmn b. Ebî Leylâ, Useyd b. Hudayr'dan işitmemiştir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Useyd b. Hudayr 19307, 6/484

حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَأْكُلُ يَحْتَزُّ مِنْ كَتِفِ شَاةٍ ثُمَّ دُعِيَ إِلَى الصَّلَاةِ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ

Bize Yakup, ona Babası, ona İbn Şihâb, ona Cafer b. Amr b. Ümeyye, ona da babası Amr b. Ümeyye (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'ı (sav) bir koyun küreğinden (et) kesip yerken gördüm, sonra Peygamber (sav) namaza çağrıldı; (yeniden) abdest almadan namaz kıldı.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Amr b. Ümeyye ed-Damrî 17382, 5/873

حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ الزُّهْرِيِّ عَنْ عَبَّادِ بْنِ تَمِيمٍ عَنْ عَمِّهِ أَنَّهُ شَكَا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الرَّجُلُ يَجِدُ الشَّيْءَ فِي الصَّلَاةِ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ أَنَّهُ قَدْ كَانَ مِنْهُ فَقَالَ: "لَا يَنْفَتِلُ حَتَّى يَجِدَ رِيحًا أَوْ يَسْمَعَ صَوْتًا"

Bize Süfyan, ona Zührî,ona Abbad b. Temim, ona da amcası, Rasulullah'a (sav), bir kişinin namazda (abdestinin bozulmuş) olduğundan şüphelenmesi durumunu anlattı/şikayet etti. Rasulullah, "Bir ses işitmedikçe veya bir koku hisstmedikçe namazını bırakmasın!" dedi.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Zeyd b. Asım el-Mazinî 16564, 5/625

حَدَّثَنَا حَسَنُ بْنُ مُوسَى حَدَّثَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَارِثِ بْنِ جَزْءٍ الزُّبَيْدِيِّ قَالَ: أَكَلْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ شِوَاءً فِي الْمَسْجِدِ فَأُقِيمَتْ الصَّلَاةُ فَأَدْخَلْنَا أَيْدِيَنَا فِي الْحَصَى ثُمَّ قُمْنَا نُصَلِّي وَلَمْ نَتَوَضَّأْ

Bize Hasan b. Musa, ona İbn Lehîa, ona Süleyman b. Ziyad, ona da Abdullah b. Haris b. Cez' ez-Zübeydî, şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'la (sav) beraber mescitte kebap şeklinde pişirilmiş et yedik, namaz için kamet getirilince ellerimizi kumlara sürüp (temizledik), sonra [yeniden] abdest almadan namaz kılmak için kalktık.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Haris b. Cezin Zübeydî 17854, 6/78