حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ حَدَّثَنَا الْأَعْمَشُ عَنْ أَبِي سُفْيَانَ عَنْ جَابِرٍ قَالَ رَأَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَوْمًا يَتَوَضَّئُونَ فَلَمْ يَمَسَّ أَعْقَابَهُمْ الْمَاءُ فَقَالَ وَيْلٌ لِلْأَعْقَابِ مِنْ النَّارِ

Bize Ebu Muâviye, ona A'meş,, ona Ebu Süfyân, ona da Cabir b. Abdullah şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) abdest alırken ayak topuklarına iyice yıamayan bir topluluk gördü ve şöyle buyurdu: "güzel yıkanmadığı için) ateş değecek topukların vay haline!"

Açıklama: isnadı kavidir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cabir b. Abdullah el-Ensarî 14445, 5/69

حَدَّثَنَا هَاشِمٌ عَنِ ابْنِ أَبِي ذِئْبٍ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ بَشِيرٍ عَنْ سَالِمٍ سَبَلَانَ قَالَ خَرَجْنَا مَعَ عَائِشَةَ إِلَى مَكَّةَ فَكَانَتْ تَخْرُجُ بِأَبِي يَحْيَى التَّيْمِيِّ يُصَلِّي لَهَا فَأَدْرَكَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِي بَكْرٍ فَأَسَاءَ الْوُضُوءَ فَقَالَتْ لَهُ عَائِشَةُ يَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ أَسْبِغْ الْوُضُوءَ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ وَيْلٌ لِلْأَعْقَابِ مِنْ النَّارِ

Bize Hâşim, ona İbn Ebu Zi'b, ona İmrân b. Beşîr, ona da Sâlim Sebelân şöyle rivayet etmiştir: Biz Hz. Aişe ile birlikte Mekkeye yola çıkmıştık. Hz. Aişe yanına, namaz kıldırmak üzere, Yahya et-Teymî'yi alırdı. (Yolda) Abdurrahman b. Ebubekir'e yetiştik, çok özensiz bir şekilde gelişi güzel abdest alıyordu. Hz. Aişe ona şöyle dedi. "Ey Abdurrahman abdestini güzel al. Zira ben Hz. Peygamber'i (sav) '(su değmediği için) ateş değecek topukların vay haline!' derken işittim."

Açıklama: Bu hadisten yola çıkarak bazıları, Hz. Aişe'nin yanında mahremi olmadan yolculuğa çıktığını iddia etmiştir. Ancak Yahya et-Teymi Hz. Aişe'nin yeğeni ve kardeşi Muhammed b. Ebubekir'in oğludur. Dolayısıyla yeğeni yanında olduğu için Hz. Aişe'nin mahremsiz yolculuğa çıktığı iddiası dayanaktan yoksundur.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Aişe bt. Ebubekir 26744, 8/510

حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ آدَمَ حَدَّثَنَا إِسْرَائِيلُ عَنْ عَامِرِ بْنِ شَقِيقِ بْنِ جَمْرَةَ عَنْ شَقِيقِ بْنِ سَلَمَةَ قَالَ: "رَأَيْتُ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ غَسَلَ ذِرَاعَيْهِ ثَلاَثًا ثَلاَثًا وَمَسَحَ رَأْسَهُ ثَلاَثًا ثُمَّ قَالَ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَعَلَ هَذَا." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَاهُ وَكِيعٌ عَنْ إِسْرَائِيلَ قَالَ تَوَضَّأَ ثَلاَثًا فَقَطْ.]

Bize Harun b. Abdullah, ona Yahya b. Adem, ona İsrail, ona Amir b. Şakik b. Cemre, ona Şakik b. Seleme şöyle dedi: "Ben, Hz. Osman'ı, üçer defa kollarını yıkadığını, başını da üç defa meshettikten sonra şöyle dediğini işittim: Ben, abdest alırken Rasulullah'ın (sav) böyle yaptığını gördüm." [Ebû Davud şöyle dedi: Bu hadisi Veki', İsrail'den rivayet etmiştir. O sadece, Hz. Osman abdest alırken uzuvlarını üçer defa yıkadı dedi.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 50, /33

حَدَّثَنَا حَسَنٌ حَدَّثَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ حَدَّثَنَا حَيْوَةُ بْنُ شُرَيْحٍ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ الْحَارِثِ بْنِ جَزْءٍ الزُّبَيْدِيَّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ وَيْلٌ لِلْأَعْقَابِ وَبُطُونِ الْأَقْدَامِ مِنْ النَّارِ

Bize Hasan, ona İbn Lehîa, ona Hayve b. Şürayh, ona Ukbe b. Müslim, ona da Abdullah b. Hâris b. Cez' ez-Zübeydî Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "(Güzelce yıkanmadığı için) ateş değecek o topukların ve ayakların altının vay haline"

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Haris b. Cezin Zübeydî 17862, 6/80

حَدَّثَنَا حَسَنٌ قَالَ حَدَّثَنَا شَيْبَانُ عَنْ يَحْيَى عَنْ سَالِمٍ مَوْلَى دَوْسٍ أَنَّهُ سَمِعَ عَائِشَةَ تَقُولُ لِعَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي بَكْرٍ أَسْبِغْ الْوُضُوءَ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ وَيْلٌ لِلْأَعْقَابِ مِنْ النَّارِ

Bize Hasan, ona Şeybân, ona Yahya, ona Devs'in azatlısı Sâlim, Hz. Aişe'nin Abdurrahman b. Ebubekir'e şöyle dediğini rivayet etmiştir: Ey Abdurrahman abdestini güzel al. Zira ben Hz. Peygamber'i (sav) "(su değmediği için) ateş değecek topukların vay haline!" derken işittim.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Aişe bt. Ebubekir 25185, 8/163

حَدَّثَنَا عَبْد اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ أَبُو مَعْمَرٍ الْهُذَلِيُّ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ خُثَيْمٍ الْهِلَالِيُّ قَالَ حَدَّثَتْنِي جَدَّتِي أُمُّ أَبِي رَبِيعَةُ بِنْتُ عِيَاضٍ الْكِلَابِيَّةُ عَنْ جَدِّهَا عَبِيدَةَ بْنِ عَمْرٍو الْكِلَابِيِّ قَالَ رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَهُوَ يَتَوَضَّأُ فَأَسْبَغَ الطُّهُورَ وَكَانَتْ هِيَ إِذَا تَوَضَّأَتْ أَسْبَغَتْ الطُّهُورَ حَتَّى تَرْفَعَ الْخِمَارَ فَتَمْسَحَ رَأْسَهَا

Açıklama: İsnadı tahsîne (hasen) muhtemeldir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ubeyde b. Amr 16841, 5/720

حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ آدَمَ حَدَّثَنَا إِسْرَائِيلُ عَنْ عَامِرِ بْنِ شَقِيقِ بْنِ جَمْرَةَ عَنْ شَقِيقِ بْنِ سَلَمَةَ قَالَ: "رَأَيْتُ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ غَسَلَ ذِرَاعَيْهِ ثَلاَثًا ثَلاَثًا وَمَسَحَ رَأْسَهُ ثَلاَثًا ثُمَّ قَالَ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَعَلَ هَذَا." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَاهُ وَكِيعٌ عَنْ إِسْرَائِيلَ قَالَ تَوَضَّأَ ثَلاَثًا فَقَطْ.]

Açıklama: Musanniflerin, sevk ettikleri hadislerin ardından bulundukları değerlendirmeler esnasında kaydettikleri hadisleri görmezden geldiğimizden dolayı bu kaydın silinmesi gerekmektedir. Sistemsel problemden ötürü kayıt, silinememiştir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 50, /33

حدثنا عبدة عن حارثة عن عمرة قالت سألت عائشة كيف كانت صلاة رسول الله صلى الله عليه وسلم قالت كان إذا توضأ فوضع يده في الماء سمى فتوضأ ويسبغ الوضوء

88-ثَنَا هُشَيْمٌ، عَنْ عِمْرَانَ بْنِ أَبِي عَطَاءٍ، قَالَ: رَأَيْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ " تَوَضَّأَ فَغَسَلَ قَدَمَيْهِ حَتَّى تَتَبَّعَ بَيْنَ أَصَابِعِهِ فَغَسَلَهُنَّ "

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Tahâret 88, 1/270

حَدَّثَنَا حُسَيْنٌ قَالَ أَخْبَرَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ بَشِيرٍ عَنْ سَالِمٍ سَبَلَانَ قَالَ خَرَجْنَا مَعَ عَائِشَةَ إِلَى مَكَّةَ قَالَ وَكَانَتْ تَخْرُجُ بِأَبِي يَحْيَى التَّيْمِيِّ يُصَلِّي بِهَا قَالَ فَأَدْرَكَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ فَأَسَاءَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ الْوُضُوءَ فَقَالَتْ عَائِشَةُ يَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ أَسْبِغْ الْوُضُوءَ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ وَيْلٌ لِلْأَعْقَابِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ النَّارِ

Bize Hüseyin, ona İbn Ebu Zi'b, ona İmran b. Beşîr, ona Sâlim Sebelânşöyle rivayet etmiştir: Hz. Aişe'nin de içinde bulunduğu bir grupla Mekke'ye doğru yola çıktık. Hz. Aişe yanına, namaz kıldırmak üzere, Yahya et-Teymî'yi alırdı. (Yolda) Abdurrahman b. Ebubekir'e yetiştik, çok özensiz bir şekilde gelişi güzel abdest alıyordu. Hz. Aişe ona şöyle dedi. "Ey Abdurrahman abdestini güzel al. Zira ben Hz. Peygamber'i (sav) '(su değmediği için) ateş değecek topukların vay haline!' derken işittim."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Aişe bt. Ebubekir 25324, 7/193