308 Kayıt Bulundu.
Bize Ebû Bekir b. Fûrek, ona Abdullah b. Cafer, ona Yunus b. Habîb, ona Ebû Davud, ona İbn Ebî Zi'b, ona İmrân b. Beşîr, ona da Salim Sebelân, Hz. Âişe'nin kardeşine şöyle söylediğini işittiğini haber vermiş: "Ya Abdurrahman! Abdest alırken suyu uzuvlarına iyice ulaştır. Çünkü ben Rasûlullah'ın (sav), 'Kıyamet günü vay o topukların cehennemden çekeceklerine!' dediğini işittim."
Bize Seleme b. Şebîb, ona el-Hasan b. Muhammed b. A'yun, ona Ma'kıl, ona Ebû'z-Zübeyr, ona da Hz. Ömer (ra) rivâyet etmiştir: "Bir adam öğle namazı için abdest alıyordu. Ayağında tırnak kadar bir yere suyu ulaştıramamıştı. Rasûlullah (sav) onu gördü ve, "- Git, abdestini güzelce al!" buyurdu. Adam da gidip tekrar abdest aldı ve namazını kıldı. Ebû Bekir dedi ki: Bu hadisi Hz. Ömer'e, buradaki rivâyetten başka bir yolla isnad eden birini bilmiyoruz. Bunu el-A'meş, Ebû Süfyan'dan, o da Hz. Ömer'den mevkûf olarak rivâyet etmiştir.
Bize Muhammed b. Abdullah el-Hafız, ona Ali b. Hamşâz el-Adl, ona Ali b. Abdülaziz, ona el-Haccâc b. el-Minhâl, ona Hemmâm, ona İshak b. Abdullah b. Ebî Talha, ona Ali b. Yahya b. Hallâd, ona da amcası Rifâa b. Râfi'in rivâyet ettiğine göre; Rifâa Rasûlullah'ın (sav) yanında otururken, insanın kıldığı namaz konusunu zikretmiş, Rasûlullah (sav) da şöyle buyurmuş: "Cenâb-ı Hakk'ın emrettiği gibi suyu organlara iyice ulaştırarak abdest almadıkça hiçbirinizin namazı tam olmaz; yüzünü yıkar, kollarını dirseklerine kadar yıkar, başını mesheder, ayaklarını da topuklarına kadar (yıkar)." Rifâa bu hadisi zikretti. Hocalarımız, abdest alırken besmele çekmenin farz olmadığına bu hadisi delil gösterdiler.
Bize Muhammed b. el-Müsennâ, ona Ebû Âmie, ona Abdurrahman b. Verdân, ona Ebû Seleme b. Abdurrahman, ona da Humrân şöyle rivâyet etti: "Hz. Osman'ı abdest alırken gördüm; üç defa ellerini yıkadı, üç defa yüzünü ve üç defa da kollarını yıkadı. Üç kere de başını meshetti. Üç kere de ayaklarını yıkadı ve sonra da, 'Ben Rasûlullah'ın (sav) böyle abdest aldığını gördüm' dedi. Ayrıca, "Bundan daha kısa abdest alana da yeterlidir" buyurdu. Ebû Seleme'nin Humrân'da, bundan başka bir rivâyetinin olduğunu bilmiyoruz.
Bize Muhammed b. el-Müsennâ, ona Abdul'a'lâ, ona Ma'mer, ona ez-Zührî, ona Atâ b. Yezîd el-Leysî, ona da Humrân şöyle rivâyet etti: "Hz. Osman abdest alırken ağzına ve burnuna su verdi, üç defa ellerini ve kollarını yıkadı, başını meshetti, ayaklarını da üç kere yıkadı. Sonra da, ben Rasûlullah'ın (sav) böyle abdest aldığını gördüm ve sonra da duydum: "Kim benim şu abdestim gibi abdest alır, hemen arkasından iki rekât namaz kılar ve bu namazda da kendine bir şey konuşmazsa, geçmiş günahları bağışlanır."
Bize Muhammed b. Merzûk b. Bukeyr, ona Abdullah b. Recâ', ona Ebû Amr el-Askalanî, ona Zeyd b. Eslem, ona Atâ b. Yesâr, ona da İbn Abbas'ın (ra) Hz. Peygamber'e ref' ettiği rivâyetinde Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: "Su organlara iyice ulaştığı takdirde her uzvu birer kez yıkamak yeterlidir."
Bize Ahmed b. Ebân, ona Abdülaziz b. Muhammed, ona Zeyd b. Eslem, ona da Humrân şöyle rivâyet etti: "Hz. Osman'a abdest alması için su verdim, şöyle söyledi: İnsanlar, ne olduğunu bilmediğim bazı hadisleri Rasûlullah'dan (sav) rivâyet ediyorlar. Ben, Rasûlullah'ın (sav) şu benim aldığım gibi abdest aldığını gördüm ve sonra da şöyle söylediğini duydum: "Şu benim aldığım gibi abdest alanın geçmiş günahları bağışlanır. Onun camiye gitmesine ve namaz kılmasına fazladan sevap yazılır." Bu hadisi bu lafızla sadece Hz. Osman'dan rivâyet edildiğini biliyoruz. Bu konuda Hz. Osman'dan rivâyet edilen bu isnad zinciri, hasen senetlerdendir.
Bize el-Hasan b. Yahya, ona İshak b. İdris, ona Abdulvâhid b. Ziyâd, ona Osman b. Hakîm, ona Muhammed b. el-Münkedir, ona Humrân, ona da Hz. Osman Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivâyet etti: "Kim güzelce abdest alırsa, tırnaklarının altına varıncaya kadar işlemiş olduğu hataları vücudundan dökülür." Osman b. Hakîm'in, Muhammed b. el-Münkedir'den, o Humrân'dan ve o da Hz. Osman'dan tarîkıyla bu hadîsten başka bir rivâyetini bilmiyoruz. Onu Osman b. Hakîm'den, sadece Abdulvâhid b. Ziyâd rivâyet etti.
Bize İbn Ebî Ömer, ona Süyfan b. Uyeyne, ona Abdullah b. Muhammed b. Akîl anlatmış, o da Cabir'i dinlemiş. Ayrıca Süfyan dedi ki: Bize Muhammed b. el-Münkedir, Cabir'in şöyle dediğini rivâyet etti: "Rasûlullah (sav) dışarı çıkmıştı, ben de yanında idim. Ensâr’dan bir kadının evine girdi. Kadın O’nun için hemen bir koyun kesti. Hz. Peygamber de yedi. Sonra kadın bir tabak taze hurma getirdi. Hz. Peygamber ondan da yedi. Sonra öğle namazı için abdest alıp namaz kıldı. Namazdan sonra kadın, etin geri kalan kısmından bir miktar daha getirdi. Hz. Peygamber yine yedi. Sonra da yeniden abdest almadan ikindi namazını kıldı." Bu konuda Ebû Bekir es-Sıddîk, İbn Abbas, Ebû Hureyre, İbn Mes’ûd, Ebû Râfi’, Ümmü’l-Hakem, Amr b. Ümeyye, Ümmü Âmir, Süveyd b. Numan ve Ümmü Seleme’den de hadis rivayet edilmiştir. Ebû İsa dedi ki: Ebû Bekir’in bu konudaki hadisi sened yönünden sahih değildir. Çünkü sadece Hüsam b. Misak bu hadisi İbn Sirin’in İbn Abbas’tan nakliyle Ebu Bekir’den rivayet etmiştir. Onu ancak Hüsâm b. Misak, İbn Sîrîn, İbn Abbas, Ebû Bekir es-Sıddîk ve Hz. Peygamber isnadıyla rivâyet etmiştir. Sahih olan rivayet, sadece İbn Abbas’ın Hz. Peygamber’den (sav) nakli şeklinde olan rivayettir. Hadis hafızlarının rivayeti de bu şekildedir. Bu hadis değişik yollarla İbn Sîrîn vasıtası ile İbn Abbas’dan rivayet edilmiştir. Hadisi Atâ b. Yesâr, İkrime, Muhammed b. Amr b. Atâ, Ali b. Abdullah b. Abbâs isnadıyla Rasûlullah'dan (sav) rivayet etmişlerdir. Bir çokları da İbn Abbas’tan nakletmişler ve isnatta Ebû Bekir’i zikretmemişlerdir ki bu rivayet daha sahihtir. Yine Ebû İsa dedi ki: Hz. Peygamber’in (sav) ashabı, tabiûn ve sonrakilerden pek çok alimin uygulaması bu hadis doğrultusundadır. Süfyan es-Sevrî, İbn’ül-Mübarek, Şâfiî, Ahmed ve İshâk, ateşte pişen gıdalardan dolayı abdest almak gerekmediği görüşündedirler. Bu, Rasûlullah’ın (sav) gelen iki rivayetin sonuncusudur. Bu hadis, sanki daha önce geçen ve "Ateşte pişen yemekleri yemekten dolayı abdest almak gerektiğini" ifade eden hadisinin hükmünü neshetmiş gibidir.
Bize el-Hasan b. es-Sabbâh el-Bezzâr, ona Halef b. Temîm, ona İsmail b. İbrahim b. Muhâcir, ona babası, ona Mücahid, ona Humrân b. Ebân şöyle rivâyet etti: "Hz. Osman'ı (ra) gördüm, su istedi ve abdest aldı, sonra da Rasûlullah'ın (sav) şöyle söylediğini işittim, dedi: "Kim güzelce abdest alıp temizlenir, sonra da namaz kılarsa geçmiş günahlarına kefaret olur." Hz. Osman sonra arkadaşlarına döndü ve 'Allah aşkına size soruyorum, ben bunu Rasûlullah'dan (sav) işitmedim mi?' dedi. Bu sözü üç veya dört kez tekrarladı. Yanındakiler de, 'Evet, biz de işittik' dediler." Mücahid'in Humrân vasıtasıyla Hz. Osman'dan bundan başka bir rivâyetinin olduğunu bilmiyoruz. Bunu İsmail b. İbrahim'den başka biri İbrahim b. Muhâcir'den, o da İkrime b. Halid'den rivâyet etmiştir. Birinin İbrahim b. Muhâcir Mücahid'den ve o da Humrân'dan rivâyet etti dediğini bilmiyoruz, bunu sadece Halef İsmail'den rivâyet etmiştir.