وَحَدَّثَنَاهُ أَحْمَدُ بْنُ عُثْمَانَ النَّوْفَلِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ بِهَذَا الإِسْنَادِ نَحْوَهُ

Bize Ahmed b. Osman en-Nevfeli, ona Ebu Dâvûd, ona da Şube bu isnadla benzeri bir nakilde bulunmuştur.

Açıklama: Hadisin metni içinM003783 numaralı rivayete bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim Itk, 3784, /622

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ح وَحَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَإِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ جَمِيعًا عَنْ جَرِيرٍ كُلُّهُمْ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ نَحْوَ حَدِيثِ أَبِى أُسَامَةَ غَيْرَ أَنَّ فِى حَدِيثِ جَرِيرٍ قَالَ وَكَانَ زَوْجُهَا عَبْدًا فَخَيَّرَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَاخْتَارَتْ نَفْسَهَا وَلَوْ كَانَ حُرًّا لَمْ يُخَيِّرْهَا. وَلَيْسَ فِى حَدِيثِهِمْ "أَمَّا بَعْدُ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ebu Küreyb, o ikisine İbn Nümeyr; (T) Bize Ebu Küreyb, ona Veki; (T) Bize Züheyr b. Harb ve İshak b. İbrahim, o ikisine Cerir, ona Hişam b. Urve bu isnadla Ebu Seleme hadisine benzer şekilde nakilde bulunmuş ve Cerir'in rivayetinde “kocası köleydi. Bundan dolayı Rasulullah (sav) onu muhayyer bıraktı, o da boşanmayı tercih etti. Kocası hür olsaydı onu muhayyer bırakmazdı” ifadesi yer almış, Ancak onların rivayetinde "şimdi! (أَمَّا بَعْدُ)" ibaresi yer verilmemiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Itk, 3780, /621

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ح وَحَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَإِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ جَمِيعًا عَنْ جَرِيرٍ كُلُّهُمْ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ نَحْوَ حَدِيثِ أَبِى أُسَامَةَ غَيْرَ أَنَّ فِى حَدِيثِ جَرِيرٍ قَالَ وَكَانَ زَوْجُهَا عَبْدًا فَخَيَّرَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَاخْتَارَتْ نَفْسَهَا وَلَوْ كَانَ حُرًّا لَمْ يُخَيِّرْهَا . وَلَيْسَ فِى حَدِيثِهِمْ « أَمَّا بَعْدُ » .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ebu Küreyb, o ikisine İbn Nümeyr; (T) Bize Ebu Küreyb, ona Veki; (T) Bize Züheyr b. Harb ve İshak b. İbrahim, o ikisine Cerir, ona Hişam b. Urve bu isnadla Ebu Seleme hadisine benzer şekilde nakilde bulunmuş ve Cerir'in rivayetinde “kocası köleydi. Bundan dolayı Rasulullah (sav) onu muhayyer bıraktı, o da boşanmayı tercih etti. Kocası hür olsaydı onu muhayyer bırakmazdı” ifadesi yer almış, Ancak onların rivayetinde "şimdi! (أَمَّا بَعْدُ)" ibaresi yer verilmemiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Itk, 3780, /621

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ الْقَاسِمِ قَالَ سَمِعْتُ الْقَاسِمَ يُحَدِّثُ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا أَرَادَتْ أَنْ تَشْتَرِىَ بَرِيرَةَ لِلْعِتْقِ فَاشْتَرَطُوا وَلاَءَهَا فَذَكَرَتْ ذَلِكَ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ "اشْتَرِيهَا وَأَعْتِقِيهَا فَإِنَّ الْوَلاَءَ لِمَنْ أَعْتَقَ." وَأُهْدِىَ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لَحْمٌ فَقَالُوا لِلنَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم هَذَا تُصُدِّقَ بِهِ عَلَى بَرِيرَةَ. فَقَالَ "هُوَ لَهَا صَدَقَةٌ وَهُوَ لَنَا هَدِيَّةٌ." وَخُيِّرَتْ. فَقَالَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ وَكَانَ زَوْجُهَا حُرًّا. [قَالَ شُعْبَةُ ثُمَّ سَأَلْتُهُ عَنْ زَوْجِهَا فَقَالَ لاَ أَدْرِى.]

Bize Muhammed b. Müsenna, ona Muhammed b. Cafer, ona Şube, ona da Abdurrahman b. Kasım şöyle rivayet etmiştir: "Aişe azat etmek için Berîre'yi satın almak istedi, sahipleri de velayetinin (kendilerine ait olmasını) şart koştular. Bunun üzerine Hz. Aişe bu durumu Rasulullah'a (sav) anlattı. Hz. Peygamber (sav) 'sen onu satın al ve azat et, çünkü velayet azat edene aittir' buyur­du. Bir de Rasulullah'a (sav) et hediye gelmişti. Ken­disine 'bu et Berîre'ye sadaka olarak verildi' dediler. Hz. Peygamber (sav) de 'o Berîre'ye sadaka, bize ise hediyedir' buyurdu. Bir de Berîre (evliliğini sürdürüp sürdürmeme konusunda) serbest bırakıldı." [Abdurrahman der ki: Berîre'nin kocası hürdü. Şube der ki: Daha sonra ben ona Berîre'nin kocasının durumunu sordum, “bilmiyorum” cevabını verdi.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Itk, 3783, /622

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ح وَحَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَإِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ جَمِيعًا عَنْ جَرِيرٍ كُلُّهُمْ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ نَحْوَ حَدِيثِ أَبِى أُسَامَةَ غَيْرَ أَنَّ فِى حَدِيثِ جَرِيرٍ قَالَ وَكَانَ زَوْجُهَا عَبْدًا فَخَيَّرَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَاخْتَارَتْ نَفْسَهَا وَلَوْ كَانَ حُرًّا لَمْ يُخَيِّرْهَا . وَلَيْسَ فِى حَدِيثِهِمْ « أَمَّا بَعْدُ » .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ebu Küreyb, o ikisine İbn Nümeyr; (T) Bize Ebu Küreyb, ona Veki; (T) Bize Züheyr b. Harb ve İshak b. İbrahim, o ikisine Cerir, ona Hişam b. Urve bu isnadla Ebu Seleme hadisine benzer şekilde nakilde bulunmuş ve Cerir'in rivayetinde “kocası köleydi. Bundan dolayı Rasulullah (sav) onu muhayyer bıraktı, o da boşanmayı tercih etti. Kocası hür olsaydı onu muhayyer bırakmazdı” ifadesi yer almış, Ancak onların rivayetinde "şimdi! (أَمَّا بَعْدُ)" ibaresi yer verilmemiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Itk, 3780, /621

حَدَّثَنِى أَبُو الطَّاهِرِ وَحَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى قَالاَ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى يُونُسُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ قَالَ سَمِعْتُ سَعِيدَ بْنَ الْمُسَيَّبِ يَقُولُ قَالَ أَبُو هُرَيْرَةَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لِلْعَبْدِ الْمَمْلُوكِ الْمُصْلِحِ أَجْرَانِ." وَالَّذِى نَفْسُ أَبِى هُرَيْرَةَ بِيَدِهِ لَوْلاَ الْجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ وَالْحَجُّ وَبِرُّ أُمِّى لأَحْبَبْتُ أَنْ أَمُوتَ وَأَنَا مَمْلُوكٌ. قَالَ وَبَلَغَنَا أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ لَمْ يَكُنْ يَحُجُّ حَتَّى مَاتَتْ أُمُّهُ لِصُحْبَتِهَا. [قَالَ أَبُو الطَّاهِرِ فِى حَدِيثِهِ "لِلْعَبْدِ الْمُصْلِحِ." وَلَمْ يَذْكُرِ الْمَمْلُوكَ.]

Bize Ebu Tahir ve Harmele b. Yahya, o ikisine İbn Vehb, ona Yunus, ona İbn Şihâb, ona Said b. el-Müseyyeb, ona da Ebu Hureyre, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "İşini iyi yapan köleye iki ecir vardır". Ebu Hureyre'nin nefsi elinde olan Allah'a yemin olsun ki Allah yolunda cihada katılmak, haccetmek ve anneme iyilik etmek olmasaydı, köle olarak ölmeyi dilerdim. Said b. el-Müseyyeb 'Bize ulaştığına göre, Ebu Hureyre annesiyle birlikte kaldığından dolayı, o vefat edene kadar hac yapmamıştır. [Ebu Tahir bu hadisi "İşini iyi yapan kul" şeklinde nakletmiş, köle ifadesini zikretmemiştir.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Eymân 4320, /701

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ح وَحَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَإِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ جَمِيعًا عَنْ جَرِيرٍ كُلُّهُمْ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ نَحْوَ حَدِيثِ أَبِى أُسَامَةَ غَيْرَ أَنَّ فِى حَدِيثِ جَرِيرٍ قَالَ وَكَانَ زَوْجُهَا عَبْدًا فَخَيَّرَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَاخْتَارَتْ نَفْسَهَا وَلَوْ كَانَ حُرًّا لَمْ يُخَيِّرْهَا . وَلَيْسَ فِى حَدِيثِهِمْ « أَمَّا بَعْدُ » .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ebu Küreyb, o ikisine İbn Nümeyr; (T) Bize Ebu Küreyb, ona Veki; (T) Bize Züheyr b. Harb ve İshak b. İbrahim, o ikisine Cerir, ona Hişam b. Urve bu isnadla Ebu Seleme hadisine benzer şekilde nakilde bulunmuş ve Cerir'in rivayetinde “kocası köleydi. Bundan dolayı Rasulullah (sav) onu muhayyer bıraktı, o da boşanmayı tercih etti. Kocası hür olsaydı onu muhayyer bırakmazdı” ifadesi yer almış, Ancak onların rivayetinde "şimdi! (أَمَّا بَعْدُ)" ibaresi yer verilmemiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Itk, 3780, /621

حَدَّثَنِى أَبُو الطَّاهِرِ وَحَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى قَالاَ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى يُونُسُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ قَالَ سَمِعْتُ سَعِيدَ بْنَ الْمُسَيَّبِ يَقُولُ قَالَ أَبُو هُرَيْرَةَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لِلْعَبْدِ الْمَمْلُوكِ الْمُصْلِحِ أَجْرَانِ. وَالَّذِى نَفْسُ أَبِى هُرَيْرَةَ بِيَدِهِ لَوْلاَ الْجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ وَالْحَجُّ وَبِرُّ أُمِّى لأَحْبَبْتُ أَنْ أَمُوتَ وَأَنَا مَمْلُوكٌ. قَالَ وَبَلَغَنَا أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ لَمْ يَكُنْ يَحُجُّ حَتَّى مَاتَتْ أُمُّهُ لِصُحْبَتِهَا." [قَالَ أَبُو الطَّاهِرِ فِى حَدِيثِهِ لِلْعَبْدِ الْمُصْلِحِ وَلَمْ يَذْكُرِ الْمَمْلُوكَ.]

Bana Ebu Tahir ve Harmele b. Yahya, onlara İbn Vehb, ona Yunus, ona İbn Şihâb, ona da Said b. Müseyyeb, Ebu Hureyre'nin şöyle dediğini rivayet emiştir: "Rasulullah (sav) 'İşini samimi bir şekilde ciddiyetle yapan köleye iki ecir vardır' buyurdu. Ebu Hureyre'nin canı elinde olan Allah'a yemin olsun ki Allah yolunda cihat etmek, haccetmek ve annemle ilgilenmek olmasaydı, köle olarak ölmeyi dilerdim." [Said b. el-Müseyyeb 'Bize ulaştığına göre Ebu Hureyre annesiyle birlikte kaldığı için, vefat edene kadar haccetmemiştir' demiştir. Ebu Tahir hadisinde 'İşini ciddiyetle samimi bir şekilde yapan kul' demiş, köle ifadesini kullanmamıştır.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Eymân 4320, /701

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ح وَحَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَإِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ جَمِيعًا عَنْ جَرِيرٍ كُلُّهُمْ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ نَحْوَ حَدِيثِ أَبِى أُسَامَةَ غَيْرَ أَنَّ فِى حَدِيثِ جَرِيرٍ قَالَ وَكَانَ زَوْجُهَا عَبْدًا فَخَيَّرَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَاخْتَارَتْ نَفْسَهَا وَلَوْ كَانَ حُرًّا لَمْ يُخَيِّرْهَا . وَلَيْسَ فِى حَدِيثِهِمْ « أَمَّا بَعْدُ » .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ebu Küreyb, o ikisine İbn Nümeyr; (T) Bize Ebu Küreyb, ona Veki; (T) Bize Züheyr b. Harb ve İshak b. İbrahim, o ikisine Cerir, ona Hişam b. Urve bu isnadla Ebu Seleme hadisine benzer şekilde nakilde bulunmuş ve Cerir'in rivayetinde “kocası köleydi. Bundan dolayı Rasulullah (sav) onu muhayyer bıraktı, o da boşanmayı tercih etti. Kocası hür olsaydı onu muhayyer bırakmazdı” ifadesi yer almış, Ancak onların rivayetinde "şimdi! (أَمَّا بَعْدُ)" ibaresi yer verilmemiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Itk, 3780, /621

وَحَدَّثَنَا عَمْرٌو النَّاقِدُ وَابْنُ أَبِى عُمَرَ كِلاَهُمَا عَنِ ابْنِ عُيَيْنَةَ قَالَ ابْنُ أَبِى عُمَرَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عَمْرٍو عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ أَعْتَقَ عَبْدًا بَيْنَهُ وَبَيْنَ آخَرَ قُوِّمَ عَلَيْهِ فِى مَالِهِ قِيمَةَ عَدْلٍ لاَ وَكْسَ وَلاَ شَطَطَ ثُمَّ عَتَقَ عَلَيْهِ فِى مَالِهِ إِنْ كَانَ مُوسِرًا."

Bize Amr en-Nâkıd ve İbn Ebu Ömer, o ikisine İbn Uyeyne, ona İbn Ebu Ömer, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Amr, ona Salim b. Abdullah, ona da babasının rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav); "Bir kimse bir başkası ile aralarında (ortak mal) olan bir köleyi azad ederse o kimsenin üzerine (namına) malında eksik ve ziyade yapılmamak şartı ile (köle için) adil kıymet biçilir. Sonra eğer zenginse, köle onun namına malından (yarı fiyatı alınıp ortağına verilerek) azad olur." buyurdu.

• Müslim Sahîh-i Müslim Eymân 4329, /702