حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ الثَّقَفِىُّ عَنْ حُمَيْدٍ عَنْ أَنَسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ فِى بَيْتِهِ فَاطَّلَعَ عَلَيْهِ رَجُلٌ فَأَهْوَى إِلَيْهِ بِمِشْقَصٍ فَتَأَخَّرَ الرَّجُلُ . قَالَ أَبُو عِيسَى :هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .

Bize Muhammed b. Beşşar, ona Abdülvehhab es-Sekafî, ona Humeyd, ona da Enes şunu rivayet etti: "Hz. Peygamber evde olduğu esnada bir adam kapının deliğinden ona baktı. Bunun üzerine Hz. Peygamber, ucu sivri bir aleti ona doğru uzattı da o kimse geri çekildi." Ebu İsa şöyle dedi: "Bu hadis hasen-sahihtir."

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî İsti'zân ve'l-edeb 17, 5/64

حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عُمَرَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِىِّ :أَنَّ رَجُلاً اطَّلَعَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِنْ جُحْرٍ فِى حُجْرَةِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَمَعَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم مِدْرَاةٌ يَحُكُّ بِهَا رَأْسَهُ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم :« لَوْ عَلِمْتُ أَنَّكَ تَنْظُرُ لَطَعَنْتُ بِهَا فِى عَيْنِكَ إِنَّمَا جُعِلَ الاِسْتِئْذَانُ مِنْ أَجْلِ الْبَصَرِ » . وَفِى الْبَابِ: عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .

Bize İbn Ebu Ömer, ona Süfyan, ona Zührî, ona da Sehl b. Sa'd es-Sâidî şunu rivayet etti: "Adamın biri Hz. Peygamber’in hücresindeki bir delikten Rasûlullah ona baktı. Bu esnada Hz. Peygamber'in elinde başını kaşıdığı (tarak) vardı. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) 'Beni gözetlediğini bilseydim bunu senin gözüne saplardım. İzin isteme emri göz (bakışı engellemek) içindir.' buyurdu." Bu konuda Ebu Hureyre’den de gelen bir hadis vardır. Ebu İsa şöyle dedi: "Bu, hasen-sahih bir hadistir."

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî İsti'zân ve'l-edeb 17, 5/64

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِىُّ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِىِّ أَخْبَرَهُ : أَنَّ رَجُلاً اطَّلَعَ مِنْ جُحْرٍ فِى حُجْرَةِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- وَمَعَ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- مِدْرًى يُخَلِّلُ بِهَا رَأْسَهُ ، فَرَآهُ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ :« لَوْ أَعْلَمُ أَنَّكَ تَنْظُرُنِى لَطَعَنْتُ بِهَا فِى عَيْنِكَ ». وَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« إِنَّمَا جُعِلَ الإِذْنُ مِنْ أَجْلِ النَّظَرِ ».

Bize Muhammed b. Yusuf, ona el-Evzâî, ona da ez-Zührî Sehl b. Sa'd es-Sâidi’nin şöyle dediğini rivayet etti: "Bir adam bir delikten Hz. Peygamber'in (sav) odasının içine baktı. O esnada Rasulullah'ın (sav) yanında, kendisiyle başını kaşıdığı (taradığı) bir kaşağı (tarak) vardı. Derken Rasulullah (sav) O'nu gördü ve 'Şayet bana baktığını bilseydim, şunu gözüne sokardım!' dedi. Rasulullah (sav) şöyle de buyurdu: 'İzin (isteme esası) bakmayı engellemek için konulmuştur!"

• Dârimî Sünen-i Dârimî Diyât 23, 3/1541

أَخْبَرَنَا أَبُو الْحَسَنِ : عَلِىُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدَانَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عُبَيْدٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ الْقَاضِى حَدَّثَنَا يَحْيَى حَدَّثَنَا شَرِيكٌ حَدَّثَنَا سِمَاكٌ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« إِذَا سَأَلَ أَحَدَكُمْ جَارُهُ أَنْ يَدْعَمَ جُذُوعَهُ عَلَى حَائِطِهِ فَلاَ يَمْنَعْهُ ».

Bize Ebû’l-Hasan Ali b. Ahmed b. Abdân, ona Ahmed b. Ubeyd, ona İsmail el-Kadî, ona Yahya, ona Şerîk, ona Simâk, ona İkrime, ona da İbn Abbas’ın (ra) rivayet ettiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Birinizin duvarına odun koymak için komşusu izin isediği zaman kimse ona mani olmasın!”

• Beyhakî Sünen-i Kebir Sulh 11490, 11/539

أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرٍ : أَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ وَأَبُو سَعِيدِ بْنُ أَبِى عَمْرٍو قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ : مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ مُحَمَّدٍ الدُّورِىُّ حَدَّثَنَا مَكِّىُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الْبَلْخِىُّ حَدَّثَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ أَنَّ هِشَامَ بْنَ يَحْيَى أَخْبَرَهُ أَنَّ عِكْرِمَةَ بْنَ سَلَمَةَ بْنِ رَبِيعَةَ أَخْبَرَهُ : أَنَّ أَخَوَيْنِ مِنْ بَنِى الْمُغِيرَةِ لَقِيَا مُجَمِّعَ بْنَ يَزِيدَ الأَنْصَارِىَّ قَالَ : إِنِّى أَشْهَدُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَمَرَ أَنْ لاَ يَمْنَعَ جَارٌ جَارًا يَغْرِزُ خَشَبًا فِى جِدَارِهِ. فَقَالَ الْحَالِفُ : أَىْ أَخِى قَدْ عَلِمْتُ أَنَّكَ مَقْضِىٌّ لَكَ عَلَىَّ وَقَدْ حَلَفْتُ فَاجْعَلْ أَسْطُوَانًا دُونَ جُدُرِى فَفَعَلَ الآخَرُ فَغَرَزَ فِى الأُسْطُوَانَةِ خَشَبَهُ فَقَالَ ابْنُ جُرَيْجٍ قَالَ عَمْرٌو أَنَا نَظَرْتُ إِلَى ذَلِكَ. {ت} وَقَدْ رَوَاهُ الْعَبَّاسُ عَنْ حَجَّاجِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ بِمَعْنَاهُ أَتَمَّ مِنْ ذَلِكَ وَهُوَ مَنْقُولٌ فِى آخِر كِتَابِ إِحْيَاءِ الْمَوَاتِ.

Bize Ebû Bekir Ahmed b. el-Hasan ile Ebû Saîd b. Ebî Amr, onlara Ebû’l-Abbas Muhammed b. Yakub, ona el-Abbas b. Muhammed ed-Dûrî, ona Mekkî b. İbrahim el-Belhî, ona İbn Cüreyc, ona Amr b. Dînâr, ona Hişâm b. Yahya, ona da İkrime b. Seleme b. Rabîa’nın haber verdiğine göre; Muğîre oğullarından iki kardeş Mücemmi’ b. Yezîd el-Ensârî’ye rastlamışlardı, Mücemmi’ şöyle demişti: “Şehâdet ederim ki Allah’ın rasûlü (sav), duvarına komşusunun odun koymasının hiçbir komşunun engel olmamasını emretmiştir.” Yemin eden kişi dedi ki: “Ey kardeşim! Biliyorum ki yemin ettiğim halde içinde bana karşı bir önyargı oluşmuş. Sen benim duvarımın arkasına bir çatı (üstüvâne) koyuver.” Öbürü de söyleneni yaptı, odunlarını bu çatının (üstüvanenin) altına koydu. İbn Cüreyc şöyle dedi: Amr, ben onu (üstüvâneyi) gördüm, dedi. Bunu aynı manada olmak üzere ثم=Abbas, Haccâc b. Muhammed’den, o da İbn Cüreyc’den bundan daha tam bir şekilde rivayet etmiştir. Bu rivayet de Kitabu İhyâi’l-mevât’ın sonunda gelecektir.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Sulh 11493, 11/540

أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرٍ : أَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ وَأَبُو سَعِيدِ بْنُ أَبِى عَمْرٍو قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ : مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ مُحَمَّدٍ الدُّورِىُّ حَدَّثَنَا مَكِّىُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الْبَلْخِىُّ حَدَّثَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ أَنَّ هِشَامَ بْنَ يَحْيَى أَخْبَرَهُ أَنَّ عِكْرِمَةَ بْنَ سَلَمَةَ بْنِ رَبِيعَةَ أَخْبَرَهُ : أَنَّ أَخَوَيْنِ مِنْ بَنِى الْمُغِيرَةِ لَقِيَا مُجَمِّعَ بْنَ يَزِيدَ الأَنْصَارِىَّ قَالَ : إِنِّى أَشْهَدُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَمَرَ أَنْ لاَ يَمْنَعَ جَارٌ جَارًا يَغْرِزُ خَشَبًا فِى جِدَارِهِ. فَقَالَ الْحَالِفُ : أَىْ أَخِى قَدْ عَلِمْتُ أَنَّكَ مَقْضِىٌّ لَكَ عَلَىَّ وَقَدْ حَلَفْتُ فَاجْعَلْ أَسْطُوَانًا دُونَ جُدُرِى فَفَعَلَ الآخَرُ فَغَرَزَ فِى الأُسْطُوَانَةِ خَشَبَهُ فَقَالَ ابْنُ جُرَيْجٍ قَالَ عَمْرٌو أَنَا نَظَرْتُ إِلَى ذَلِكَ. {ت} وَقَدْ رَوَاهُ الْعَبَّاسُ عَنْ حَجَّاجِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ بِمَعْنَاهُ أَتَمَّ مِنْ ذَلِكَ وَهُوَ مَنْقُولٌ فِى آخِر كِتَابِ إِحْيَاءِ الْمَوَاتِ.

Bize Ebû Bekir Ahmed b. el-Hasan ile Ebû Saîd b. Ebî Amr, onlara Ebû’l-Abbas Muhammed b. Yakub, ona el-Abbas b. Muhammed ed-Dûrî, ona Mekkî b. İbrahim el-Belhî, ona İbn Cüreyc, ona Amr b. Dînâr, ona Hişâm b. Yahya, ona da İkrime b. Seleme b. Rabîa’nın haber verdiğine göre; Muğîre oğullarından iki kardeş Mücemmi’ b. Yezîd el-Ensârî’ye rastlamışlardı, Mücemmi’ şöyle demişti: “Şehâdet ederim ki Allah’ın rasûlü (sav), duvarına komşusunun odun koymasının hiçbir komşunun engel olmamasını emretmiştir.” Yemin eden kişi dedi ki: “Ey kardeşim! Biliyorum ki yemin ettiğim halde içinde bana karşı bir önyargı oluşmuş. Sen benim duvarımın arkasına bir çatı (üstüvâne) koyuver.” Öbürü de söyleneni yaptı, odunlarını bu çatının (üstüvanenin) altına koydu. İbn Cüreyc şöyle dedi: Amr, ben onu (üstüvâneyi) gördüm, dedi. Bunu aynı manada olmak üzere ثم=Abbas, Haccâc b. Muhammed’den, o da İbn Cüreyc’den bundan daha tam bir şekilde rivayet etmiştir. Bu rivayet de Kitabu İhyâi’l-mevât’ın sonunda gelecektir.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Sulh 11493, 11/540

حَدَّثَنَا يَعْلَى حَدَّثَنَا زَكَرِيَّا عَنْ عَامِرٍ قَالَ قَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُطِيعٍ سَمِعْتُ مُطِيعاً يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم-.... فَذَكَرَ نَحْوَهُ. قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : فَسَّرُوا ذَلِكَ أَنْ لاَ يُقْتَلَ قُرَشِىٌّ عَلَى الْكُفْرِ يَعْنِى لاَ يَكُونُ هَذَا أَنْ يَكْفُرَ قُرَشِىٌّ بَعْدَ ذَلِكَ الْيَوْمِ ، فَأَمَّا فِى الْقَوَدِ فَيُقْتَلُ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Diyât 24, 3/1542

أخبرنا عبد الرزاق عن الحجاج عن حصين عن الشعبي عن الحارث قال : أتي علي برجل نقب بيتا ، فلم يقطعه ، وعزره أسواطا.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Lukata 18821, 10/199

أخبرنا عبد الرزاق عن أبي بكر بن عياش عن أبي إسحاق عن الحارث عن علي أنه أتي رجل نقب بيتا ، فلم يقطعه.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Lukata 18822, 10/199

أخبرنا عبد الرزاق عن معمر عن الزهري أن عمر قال لهانئ بن هني مولى له كان يبعثه على الحمى : أدخل صاحب الغنيمة والصريمة ، وإياي ونعم ابن عوف ونعم ابن عفان ، فإنهما إن تهلك نعمهما يرجعان إلى أهل ومال ، وإن تهلك نعم هؤلاء يقولون : يا أمير المؤمنين ! الماء والكلا أيسر علي من الدينار والدرهم .

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Câmi' 19751, 11/8