حَدَّثَنَا هَنَّادٌ وَسُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ الْعَتَكِىُّ قَالاَ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ أَبِى فَزَارَةَ عَنْ أَبِى زَيْدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ لَهُ لَيْلَةَ الْجِنِّ "مَا فِى إِدَاوَتِكَ." قَالَ نَبِيذٌ. قَالَ: "تَمْرَةٌ طَيِّبَةٌ وَمَاءٌ طَهُورٌ." [ قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَقَالَ سُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ عَنْ أَبِى زَيْدٍ أَوْ زَيْدٍ كَذَا قَالَ شَرِيكٌ وَلَمْ يَذْكُرْ هَنَّادٌ لَيْلَةَ الْجِنِّ .]

Bize Hennâd ve Süleyman b. Davud el-Atekî, onlara Şerik, ona Ebu Fezara, ona Ebu Zeyd, ona Abdullah b. Mesud şöyle dedi: Rasulullah (sav) cinlerin Hz. Peygamber'e geldikleri gece İbn Mesud'a: "Mataranda ne var?" diye sormuş, o da nebiz var deyince Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Hurma temiz, suyu temizleyicidir." [Ebu Davud şöyle dedi: 'Süleyman b. Davud, ona Ebu Zeyd veya Zeyd'den diyerek bu hadisi rivayet etmiştir. Şerik de aynı tereddüde düşmüştür. Hennâd ise rivayetinde cin gecesi'nde ifadesini zikretmemiştir.]

Açıklama: Tirmizi'nin rivayetinde söz konusu sudan Hz. Peygamber'in abdest aldığı belirtilmiştir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 42, /28

حَدَّثَنَا هَنَّادٌ وَسُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ الْعَتَكِىُّ قَالاَ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ أَبِى فَزَارَةَ عَنْ أَبِى زَيْدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ لَهُ لَيْلَةَ الْجِنِّ "مَا فِى إِدَاوَتِكَ." قَالَ نَبِيذٌ. قَالَ: "تَمْرَةٌ طَيِّبَةٌ وَمَاءٌ طَهُورٌ." [ قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَقَالَ سُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ عَنْ أَبِى زَيْدٍ أَوْ زَيْدٍ كَذَا قَالَ شَرِيكٌ وَلَمْ يَذْكُرْ هَنَّادٌ لَيْلَةَ الْجِنِّ .]

Bize Hennâd ve Süleyman b. Davud el-Atekî, onlara Şerik, ona Ebu Fezara, ona Ebu Zeyd, ona Abdullah b. Mesud şöyle dedi: Rasulullah (sav) cinlerin Hz. Peygamber'e geldikleri gece İbn Mesud'a: "Mataranda ne var?" diye sormuş, o da nebiz var deyince Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Hurma temiz, suyu temizleyicidir." [Ebu Davud şöyle dedi: 'Süleyman b. Davud, ona Ebu Zeyd veya Zeyd'den diyerek bu hadisi rivayet etmiştir. Şerik de aynı tereddüde düşmüştür. Hennâd ise rivayetinde cin gecesi'nde ifadesini zikretmemiştir.]

Açıklama: Tirmizi'nin rivayetinde söz konusu sudan Hz. Peygamber'in abdest aldığı belirtilmiştir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 42, /28

حَدَّثَنَا هَنَّادٌ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ أَبِى فَزَارَةَ عَنْ أَبِى زَيْدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: سَأَلَنِى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: ’مَا فِى إِدَاوَتِكَ؟’ فَقُلْتُ: ’نَبِيذٌ.’ فَقَالَ: "تَمْرَةٌ طَيِّبَةٌ، وَمَاءٌ طَهُورٌ." قَالَ: ’فَتَوَضَّأَ مِنْهُ.’ [قَالَ أَبُو عِيسَى: وَإِنَّمَا رُوِىَ هَذَا الْحَدِيثُ عَنْ أَبِى زَيْدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم. وَأَبُو زَيْدٍ، رَجُلٌ مَجْهُولٌ عِنْدَ أَهْلِ الْحَدِيثِ، لاَ يُعْرَفُ لَهُ رِوَايَةٌ غَيْرُ هَذَا الْحَدِيثِ. وَقَدْ رَأَى بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ الْوُضُوءَ بِالنَّبِيذِ، مِنْهُمْ: سُفْيَانُ الثَّوْرِىُّ وَغَيْرُهُ. وَقَالَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ: ’لاَ يُتَوَضَّأُ بِالنَّبِيذِ.’ وَهُوَ قَوْلُ الشَّافِعِىِّ، وَأَحْمَدَ، وَإِسْحَاقَ. وَقَالَ إِسْحَاقُ: ’إِنِ ابْتُلِىَ رَجُلٌ بِهَذَا، فَتَوَضَّأَ بِالنَّبِيذِ، وَتَيَمَّمَ أَحَبُّ إِلَىَّ.’ قَالَ أَبُو عِيسَى: وَقَوْلُ مَنْ يَقُولُ: ’لاَ يُتَوَضَّأُ بِالنَّبِيذِ’ أَقْرَبُ إِلَى الْكِتَابِ، وَأَشْبَهُ. لأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى قَالَ: ’فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا.’]

Bize Hennad (b. Seri), ona Şerik (b. Abdullah), ona Ebu Fezare (Raşid b. Keysan), ona da Ebu Zeyd (el-Kuraşî), Abdullah b. Mes’ud’un şöyle anlattığını rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) bana: 'Su kabında ne var?' diye sordu. Ben de: 'Nebiz (hurma şırası) var' cevabını verdim. Hz. Peygamber bunun üzerine: "Hurma temizdir, (ondan çıkan) su da temizdir/temizleyicidir." buyurdu. Sonra da ondan (o nebiz ile) abdest aldı. [Ebu İsa (Tirmizî) şöyle demiştir: Bu hadis Hz. Peygamber’den (sav) Abdullah (b. Mesud) vasıtası ile sadece Ebu Zeyd tarafından rivayet edilmiştir. Ebu Zeyd, hadisçiler nezdinde meçhul bir ravi olarak kabul edilir. Bu hadisten başka bir rivayeti bilinmemektedir. Bazı alimler nebiz (şıra) ile abdest alınabileceği kanaatindedirler. Süfyan es-Sevrî ve başkaları bunlardandır. Bazı alimler ise: 'Nebiz (şıra) ile abdest alınmaz' demişlerdir. Şafiî, Ahmed ve İshak bu görüştedir. İshak, 'Bir kimse bu duruma düşerse ve nebiz ile abdest alırsa, (ayrıca) teyemmüm yapması bana daha sevimli gelmektedir' demiştir. Ebu İsa (Tirmizî): 'Şıra (nebiz) ile abdest alınmaz' diyenlerin görüşü, Kur’ân’ın hükmüne daha yakın ve daha uygundur. Çünkü Allah 'Su bulamamışsanız o zaman tertemiz bir toprağa teyemmüm edin' (en-Nisâ 4/43) buyurmuştur.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Tahâret 65, 1/147