حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا لَيْثٌ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ أَخْبَرَنَا اللَّيْثُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ الزُّبَيْرِ حَدَّثَهُ أَنَّ رَجُلاً مِنَ الأَنْصَارِ خَاصَمَ الزُّبَيْرَ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى شِرَاجِ الْحَرَّةِ الَّتِى يَسْقُونَ بِهَا النَّخْلَ فَقَالَ الأَنْصَارِىُّ سَرِّحِ الْمَاءَ. يَمُرُّ فَأَبَى عَلَيْهِمْ فَاخْتَصَمُوا عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لِلزُّبَيْرِ "اسْقِ يَا زُبَيْرُ ثُمَّ أَرْسِلِ الْمَاءَ إِلَى جَارِكَ." فَغَضِبَ الأَنْصَارِىُّ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَنْ كَانَ ابْنَ عَمَّتِكَ فَتَلَوَّنَ وَجْهُ نَبِىِّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثُمَّ قَالَ: يَا زُبَيْرُ اسْقِ ثُمَّ احْبِسِ الْمَاءَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَى الْجَدْرِ." فَقَالَ الزُّبَيْرُ وَاللَّهِ إِنِّى لأَحْسِبُ هَذِهِ الآيَةَ نَزَلَتْ فِى ذَلِكَ "(فَلاَ وَرَبِّكَ لاَ يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لاَ يَجِدُوا فِى أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا)"

Bize Kuteybe b. Said, ona Leys; (T) Bize Muhammed b. Rumh, ona el-Leys, ona İbn Şihab, ona Urve b. ez-Zübeyr, ona da Abdullah b. ez-Zübeyr'in anlattığına göre; Ensardan bir adam, Hz. Peygamber'in (sav) huzurunda, Harre'de halkın hurma bahçelerini suladıkları bir ark yüzünden Zübeyr'e çatmıştı. Ensarî Zübeyr'e; suyu serbest bırak aksın demiş ama Zübeyr kabul etmemişti. Bu yüzden Hz. Peygamber'in (sav) huzurunda tartışmaya başladılar. Bunun üzerine Rasulullah (sav) Zübeyr'e; "ya Zübeyr! Önce kendin sula, sonra komşularına da suyu gönder" buyurdu. Ensârî Hz. Peygamber'in bu sözüne kızdı ve Zübeyr senin halanın oğlu olduğu için mi böyle hüküm veriyorsun dedi. Bu söz üzerine Rasulullah'ın (sav) yüzünün rengi attı ve Zübeyr'e dönüp; "ya Zübeyr! Sen bahçeni sula! Sonra suyu tut, hurma ağaçlarının köklerine ulaşmadan bırakma" dedi. Bilahare Zübeyr şöyle dedi: Vallahi ben, "hayır, rabbine and olsun ki, aralarında çıkan anlaşmazlık hususunda seni hakem kılıp sonra da verdiğin hükümden içlerinde hiçbir sıkıntı duymaksızın onu kabullenmedikçe ve boyun eğip teslim olmadıkça iman etmiş olmazlar" (Nisâ, 4/68) mealindeki ayetin bu olay üzerine nazil olduğunu zannediyorum.

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâil 6112, /986

وَحَدَّثَنِى عَمْرٌو النَّاقِدُ وَعَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ - وَهُوَ ابْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ سَعْدٍ - حَدَّثَنَا أَبِى عَنْ صَالِحٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ قَالَ قَالَ أَبُو سَلَمَةَ وَعُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ سَمِعَا أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَهُوَ فِى مَجْلِسٍ عَظِيمٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ "أُحَدِّثُكُمْ بِخَيْرِ دُورِ الأَنْصَارِ." قَالُوا نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "بَنُو عَبْدِ الأَشْهَلِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو النَّجَّارِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو الْحَارِثِ بْنِ الْخَزْرَجِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو سَاعِدَةَ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ فِى كُلِّ دُورِ الأَنْصَارِ خَيْرٌ." فَقَامَ سَعْدُ بْنُ عُبَادَةَ مُغْضَبًا فَقَالَ أَنَحْنُ آخِرُ الأَرْبَعِ حِينَ سَمَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَارَهُمْ فَأَرَادَ كَلاَمَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لَهُ رِجَالٌ مِنْ قَوْمِهِ اجْلِسْ أَلاَ تَرْضَى أَنْ سَمَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَارَكُمْ فِى الأَرْبَعِ الدُّورِ الَّتِى سَمَّى فَمَنْ تَرَكَ فَلَمْ يُسَمِّ أَكْثَرُ مِمَّنْ سَمَّى. فَانْتَهَى سَعْدُ بْنُ عُبَادَةَ عَنْ كَلاَمِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم.

Bize Amr en-Nakıd ve Abd b. Humeyd, o ikisine Yakub b. İbrahim b. Sa'd, ona babası (İbrahim b. Sa'd), ona Salih, ona İbn Şihab, ona Ebu Seleme ve Ubeydullah b. Abdullah b. Utbe b. Mesud, ona da Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) Müslümanlardan oluşan büyük bir mecliste; "size Ensar hanelerinin en hayırlısını haber vereyim mi" buyurdu. Sahabe; evet ey Allah'ın Rasulü dediler. Rasululullah (sav); "Abduleşheloğullarıdır" buyurdu. Ashab; sonra kimdir ey Allah'ın Rasulü dediler. Hz. Peygamber (sav) "sonra Neccâroğulları" buyurdu. Ashab; sonra kim ey Allah'ın Rasulü dediler. Hz. Peygamber (sav); "sonra Haris b. Hazrecoğullarıdır" buyurdu. Ashab; sonra kim ey Allah'ın Rasulü dediler. Hz. Peygamber (sav); "sonra Saideoğullarıdır" buyurdu. Ashab; sonra kim ey Allah'ın Rasulü dediler. Hz. Peygamber (sav); "sonra ensarın her hanesinde hayır vardır" buyurdu. Rasulullah (sav) onların kabilesini söylediği zaman Sa'd b. Ubade kızıp kalktı ve Rasulullah'ın sözünü kast ederek; biz dördüncü ve sonuncusu muyuz dedi. Kabilesinden bazı adamlar kendisine; otur yerine, Rasulullah'ın (sav) kabilenizin adı­nı dört kabile arasında saymasına razı değil misin? Adı­nı anmayı terk ettikleri daha çoktur dediler. Bunun üzerine Sa'd b. Ubade Rasulullah'ın sözüne karşılık vermeyi bıraktı.

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâilü's-sahâbe 6427, /1046

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ - رضى الله عنه - أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم رَأَى رَجُلاً يَسُوقُ بَدَنَةً ، فَقَالَ لَهُ:" ارْكَبْهَا " . فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّهَا بَدَنَةٌ . قَالَ فِى الثَّالِثَةِ أَوِ الرَّابِعَةِ " ارْكَبْهَا ، وَيْلَكَ ، أَوْ وَيْحَكَ " .

Bize Kuteybe b. Said, ona Ebu Avâne, ona Katâde, ona Enes'in (ra) söylediğine göre; Hz. Peygamber (sav) kurbanlık bir deve götüren bir adam gördü de ve ona "Bu deveye bin!" buyurdu. O kişi, 'Ey Allah'ın Rasulü! Bu deve kurbanlıktır' dedi. Rasulullah, üçüncü veya dördüncü kez "Yazık sana bin deveye" buyurdu."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Vesâyâ 12, 1/746

وَحَدَّثَنِى عَمْرٌو النَّاقِدُ وَعَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ - وَهُوَ ابْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ سَعْدٍ - حَدَّثَنَا أَبِى عَنْ صَالِحٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ قَالَ قَالَ أَبُو سَلَمَةَ وَعُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ سَمِعَا أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَهُوَ فِى مَجْلِسٍ عَظِيمٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ "أُحَدِّثُكُمْ بِخَيْرِ دُورِ الأَنْصَارِ." قَالُوا نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "بَنُو عَبْدِ الأَشْهَلِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو النَّجَّارِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو الْحَارِثِ بْنِ الْخَزْرَجِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو سَاعِدَةَ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ فِى كُلِّ دُورِ الأَنْصَارِ خَيْرٌ." فَقَامَ سَعْدُ بْنُ عُبَادَةَ مُغْضَبًا فَقَالَ أَنَحْنُ آخِرُ الأَرْبَعِ حِينَ سَمَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَارَهُمْ فَأَرَادَ كَلاَمَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لَهُ رِجَالٌ مِنْ قَوْمِهِ اجْلِسْ أَلاَ تَرْضَى أَنْ سَمَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَارَكُمْ فِى الأَرْبَعِ الدُّورِ الَّتِى سَمَّى فَمَنْ تَرَكَ فَلَمْ يُسَمِّ أَكْثَرُ مِمَّنْ سَمَّى. فَانْتَهَى سَعْدُ بْنُ عُبَادَةَ عَنْ كَلاَمِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم.

Bize Amr en-Nâkıd ve Abd b. Humeyd, o ikisine Yakub b. İbrahim b. Sa'd, ona babası (İbrahim b. Sa'd), ona Salih, ona İbn Şihab, ona Ebu Seleme ve Ubeydullah b. Abdullah b. Utbe b. Mesud, ona da Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) Müslümanlardan oluşan büyük bir mecliste; "size Ensar hanelerinin en hayırlısını haber vereyim mi?" buyurdu. Sahabe; evet ey Allah'ın Rasulü dediler. Rasululullah (sav); "Abduleşheloğullarıdır" buyurdu. Ashab; sonra kimdir ey Allah'ın Rasulü dediler. Hz. Peygamber (sav) "sonra Neccâroğulları" buyurdu. Ashab; sonra kim ey Allah'ın Rasulü dediler. Hz. Peygamber (sav); "sonra Haris b. Hazrecoğullarıdır" buyurdu. Ashab; sonra kim ey Allah'ın Rasulü dediler. Hz. Peygamber (sav); "sonra Sâideoğullarıdır" buyurdu. Ashab; sonra kim ey Allah'ın Rasulü dediler. Hz. Peygamber (sav); "sonra ensarın her hanesinde hayır vardır" buyurdu. Rasulullah (sav) onların kabilesini söylediği zaman Sa'd b. Ubade kızıp kalktı ve Rasulullah'ın sözünü kast ederek; biz dördüncü ve sonuncusu muyuz? dedi. Kabilesinden bazı adamlar kendisine; otur yerine, Rasulullah'ın (sav) hanenizin adı­nı dört hane arasında saymasına razı değil misin? Adı­nı anmayı terk ettiği (haneler) daha çoktur dediler. Bunun üzerine Sa'd b. Ubade Rasulullah'ın sözüne karşılık vermeyi bıraktı.

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâilü's-sahâbe 6427, /1046

وَحَدَّثَنِى عَمْرٌو النَّاقِدُ وَعَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ - وَهُوَ ابْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ سَعْدٍ - حَدَّثَنَا أَبِى عَنْ صَالِحٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ قَالَ قَالَ أَبُو سَلَمَةَ وَعُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ سَمِعَا أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَهُوَ فِى مَجْلِسٍ عَظِيمٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ "أُحَدِّثُكُمْ بِخَيْرِ دُورِ الأَنْصَارِ." قَالُوا نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "بَنُو عَبْدِ الأَشْهَلِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو النَّجَّارِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو الْحَارِثِ بْنِ الْخَزْرَجِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو سَاعِدَةَ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ فِى كُلِّ دُورِ الأَنْصَارِ خَيْرٌ." فَقَامَ سَعْدُ بْنُ عُبَادَةَ مُغْضَبًا فَقَالَ أَنَحْنُ آخِرُ الأَرْبَعِ حِينَ سَمَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَارَهُمْ فَأَرَادَ كَلاَمَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لَهُ رِجَالٌ مِنْ قَوْمِهِ اجْلِسْ أَلاَ تَرْضَى أَنْ سَمَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَارَكُمْ فِى الأَرْبَعِ الدُّورِ الَّتِى سَمَّى فَمَنْ تَرَكَ فَلَمْ يُسَمِّ أَكْثَرُ مِمَّنْ سَمَّى. فَانْتَهَى سَعْدُ بْنُ عُبَادَةَ عَنْ كَلاَمِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم.

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâilü's-sahâbe 6427, /1046

وَحَدَّثَنِى عَمْرٌو النَّاقِدُ وَعَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ - وَهُوَ ابْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ سَعْدٍ - حَدَّثَنَا أَبِى عَنْ صَالِحٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ قَالَ قَالَ أَبُو سَلَمَةَ وَعُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ سَمِعَا أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَهُوَ فِى مَجْلِسٍ عَظِيمٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ "أُحَدِّثُكُمْ بِخَيْرِ دُورِ الأَنْصَارِ." قَالُوا نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "بَنُو عَبْدِ الأَشْهَلِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو النَّجَّارِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو الْحَارِثِ بْنِ الْخَزْرَجِ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ بَنُو سَاعِدَةَ." قَالُوا ثُمَّ مَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "ثُمَّ فِى كُلِّ دُورِ الأَنْصَارِ خَيْرٌ." فَقَامَ سَعْدُ بْنُ عُبَادَةَ مُغْضَبًا فَقَالَ أَنَحْنُ آخِرُ الأَرْبَعِ حِينَ سَمَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَارَهُمْ فَأَرَادَ كَلاَمَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لَهُ رِجَالٌ مِنْ قَوْمِهِ اجْلِسْ أَلاَ تَرْضَى أَنْ سَمَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَارَكُمْ فِى الأَرْبَعِ الدُّورِ الَّتِى سَمَّى فَمَنْ تَرَكَ فَلَمْ يُسَمِّ أَكْثَرُ مِمَّنْ سَمَّى. فَانْتَهَى سَعْدُ بْنُ عُبَادَةَ عَنْ كَلاَمِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم.

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâilü's-sahâbe 6427, /1046