حَدَّثَنِى أَبُو الطَّاهِرِ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى يُونُسُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهَا قَالَتْ جَاءَتْ بَرِيرَةُ إِلَىَّ فَقَالَتْ يَا عَائِشَةُ إِنِّى كَاتَبْتُ أَهْلِى عَلَى تِسْعِ أَوَاقٍ فِى كُلِّ عَامٍ أُوقِيَّةٌ. بِمَعْنَى حَدِيثِ اللَّيْثِ وَزَادَ فَقَالَ "لاَ يَمْنَعُكِ ذَلِكِ مِنْهَا ابْتَاعِى وَأَعْتِقِى" وَقَالَ فِى الْحَدِيثِ ثُمَّ قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى النَّاسِ فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ "أَمَّا بَعْدُ."

Bize Ebu Tahir, ona İbn Vehb, ona Yunus, ona İbn Şihab, ona Urve b. Zübeyr, ona da Peygamber'in (sav) zevcesi Aişe şöyle haber verdi: Berîre bana gelerek “ya Aişe! Ben sahiplerimle her sene bir okiyye vermek şartiyle dokuz okıyyeye azatlık antlaşması (mükâtebe) yaptım” dedi. Ravi bu hadisi Leys'in hadisi ile aynı manada rivayet etti, rivayetine "bu sana engel değildir, satın al da azat et" ifadesini ekledi. Rivayetinde şunu da söyledi: Sonra Rasulullah (sav) cemaat arasında aya­ğa kalkarak Allah'a hamdü senada bulundu. Arkasından; "أَمَّا بَعْدُ" dedi.

---

Açıklama: Hadisin metni için M003777 numaralı rivayete bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim Itk, 3778, /621

وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا لَيْثٌ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ أَنَّ عَائِشَةَ أَخْبَرَتْهُ أَنَّ بَرِيرَةَ جَاءَتْ عَائِشَةَ تَسْتَعِينُهَا فِى كِتَابَتِهَا وَلَمْ تَكُنْ قَضَتْ مِنْ كِتَابَتِهَا شَيْئًا فَقَالَتْ لَهَا عَائِشَةُ ارْجِعِى إِلَى أَهْلِكِ فَإِنْ أَحَبُّوا أَنْ أَقْضِىَ عَنْكِ كِتَابَتَكِ وَيَكُونَ وَلاَؤُكِ لِى. فَعَلْتُ فَذَكَرَتْ ذَلِكَ بَرِيرَةُ لأَهْلِهَا فَأَبَوْا وَقَالُوا إِنْ شَاءَتْ أَنْ تَحْتَسِبَ عَلَيْكِ فَلْتَفْعَلْ وَيَكُونَ لَنَا وَلاَؤُكِ. فَذَكَرَتْ ذَلِكَ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "ابْتَاعِى فَأَعْتِقِى. فَإِنَّمَا الْوَلاَءُ لِمَنْ أَعْتَقَ." ثُمَّ قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ "مَا بَالُ أُنَاسٍ يَشْتَرِطُونَ شُرُوطًا لَيْسَتْ فِى كِتَابِ اللَّهِ مَنِ اشْتَرَطَ شَرْطًا لَيْسَ فِى كِتَابِ اللَّهِ فَلَيْسَ لَهُ وَإِنْ شَرَطَ مِائَةَ مَرَّةٍ شَرْطُ اللَّهِ أَحَقُّ وَأَوْثَقُ."

Bize Kuteybe b. Said, ona Leys, ona İbn Şihab, ona da Urve şöyle rivayet etmiştir:

Berire (efendisiyle imzalamış olduğu) kitabet anlaşmasından doğan ve henüz hiç ödeme yapamadığı borcu hususunda yardım istemek üzere Aişe'ye gelmiş. Aişe de ona “efendilerine dönüp sor, eğer velâyetin bana ait olmak üzere, borcunu senin yerine ödememe razı olurlarsa ödeyeyim” demiş. Berire (gidip) efendilerine bunu anlatmış, (fakat onlar bunu) kabul etmemişler ve “sevabını Allah'tan umarak, velayetin bizde kalmak kaydıyla sana yardım edecekse etsin” demişler. Bunun üzerine Hz. Aişe durumu Rasulullah'a (sav) arz etmiş. Rasulullah da (sav) ona "sen (bu cariyeyi) satın al ve hürriyetine kavuştur. Çünkü velayet ancak hürriyete kavuşturan kimseye aittir" demiş, ardından ayağa kalkarak "Bu insanlara ne oluyor da Allah'ın Kitabında olmayan birtakım şartlar ileri sürüyorlar. Kim Allah'ın Kitab'ında bulunmayan bir şartı ileri sürerse geçerli olmaz. İsterse bu şartı yüz defa kabul ettirmiş olsun. Çünkü Allah'ın şartı uyulmaya daha layık ve daha sağlamdır" buyurmuştur.

---

• Müslim Sahîh-i Müslim Itk, 3777, /621