حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ وَعَبَّاسُ بْنُ مُحَمَّدٍ الدُّورِىُّ وَغَيْرُ وَاحِدٍ الْمَعْنَى وَاحِدٌ قَالُوا حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ عَامِرٍ قَالَ عَبْدُ اللَّهِ أَخْبَرَنَا سَعِيدُ بْنُ عَامِرٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى الْحَجَّاجِ الْمِنْقَرِىِّ عَنْ أَبِى مَسْعُودٍ الْجُرَيْرِىِّ عَنْ ثُمَامَةَ بْنِ حَزْنٍ الْقُشَيْرِىِّ قَالَ شَهِدْتُ الدَّارَ حِينَ أَشْرَفَ عَلَيْهِمْ عُثْمَانُ فَقَالَ ائْتُونِى بِصَاحِبَيْكُمُ اللَّذَيْنِ أَلَّبَاكُمْ عَلَىَّ . قَالَ فَجِىءَ بِهِمَا فَكَأَنَّهُمَا جَمَلاَنِ أَوْ كَأَنَّهُمَا حِمَارَانِ . قَالَ فَأَشْرَفَ عَلَيْهِمْ عُثْمَانُ فَقَالَ أَنْشُدُكُمْ بِاللَّهِ وَالإِسْلاَمِ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَدِمَ الْمَدِينَةَ وَلَيْسَ بِهَا مَاءٌ يُسْتَعْذَبُ غَيْرَ بِئْرِ رُومَةَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ « مَنْ يَشْتَرِى بِئْرَ رُومَةَ فَيَجْعَلُ دَلْوَهُ مَعَ دِلاَءِ الْمُسْلِمِينَ بِخَيْرٍ لَهُ مِنْهَا فِى الْجَنَّةِ » . فَاشْتَرَيْتُهَا مِنْ صُلْبِ مَالِى فَأَنْتُمُ الْيَوْمَ تَمْنَعُونِى أَنْ أَشْرَبَ مِنْهَا حَتَّى أَشْرَبَ مِنْ مَاءِ الْبَحْرِ . قَالُوا اللَّهُمَّ نَعَمْ . قَالَ أَنْشُدُكُمْ بِاللَّهِ وَالإِسْلاَمِ : هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ الْمَسْجِدَ ضَاقَ بِأَهْلِهِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « مَنْ يَشْتَرِى بُقْعَةَ آلِ فُلاَنٍ فَيَزِيدُهَا فِى الْمَسْجِدِ بِخَيْرٍ لَهُ مِنْهَا فِى الْجَنَّةِ ؟ » . فَاشْتَرَيْتُهَا مِنْ صُلْبِ مَالِى فَأَنْتُمُ الْيَوْمَ تَمْنَعُونِى أَنْ أُصَلِّىَ فِيهَا رَكْعَتَيْنِ . قَالُوا اللَّهُمَّ نَعَمْ . قَالَ أَنْشُدُكُمْ بِاللَّهِ وَالإِسْلاَمِ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنِّى جَهَّزْتُ جَيْشَ الْعُسْرَةِ مِنْ مَالِى؟ قَالُوا اللَّهُمَّ نَعَمْ . ثُمَّ قَالَ أَنْشُدُكُمْ بِاللَّهِ وَالإِسْلاَمِ هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ عَلَى ثَبِيرِ مَكَّةَ وَمَعَهُ أَبُو بَكْرٍ وَعُمَرُ وَأَنَا فَتَحَرَّكَ الْجَبَلُ حَتَّى تَسَاقَطَتْ حِجَارَتُهُ بِالْحَضِيضِ قَالَ فَرَكَضَهُ بِرِجْلِهِ وَقَالَ « اسْكُنْ ثَبِيرُ فَإِنَّمَا عَلَيْكَ نَبِىٌّ وَصِدِّيقٌ وَشَهِيدَانِ » . قَالُوا اللَّهُمَّ نَعَمْ . قَالَ اللَّهُ أَكْبَرُ شَهِدُوا لِى وَرَبِّ الْكَعْبَةِ أَنِّى شَهِيدٌ ثَلاَثًا . قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ . وَقَدْ رُوِىَ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ عَنْ عُثْمَانَ .

Bize Abdullah b. Abdurrahman, Abbas b. Muhammed ed-Dûrî ve birden fazla kişi -rivayetlerin manası aynı-, onlara Said b. Amir, ona Abdullah, ona Said b. Amir, ona Yahya b. Ebu Haccac el-Minkarî, ona Ebu Mesud el-Cüreyrî, ona da Sümame b. Hazn el-Kuşeyrî şöyle demiştir:

"Hz. Osman (evinin çevresini muhasara edenlere) yukarıdan baktığında ben de O’nun evinin yanında idim. Onlara 'Sizleri bana karşı kışkırtıp bir araya getiren iki adamınızı bana getirin' dedi. O iki kişi getirildi, sanki (mahcubiyet ve sıkıntılı hallerinden dolayı) iki deve veya iki merkep gibiydiler. Hz. Osman yukarıdan onlara baktı ve 'Allah ve İslam hakkı için size soruyorum. Rasulullah (sav) Medine’ye geldiğinde Medine’de Rûme kuyusundan başka tatlı içme suyu bulunmadığını, Rasulullah'ın (sav) 'Kim cennette daha hayırlısı karşılığında Rûme kuyusunu satır alıp kovasını Müslümanların kovaları ile bir kılar (kuyuyu vakfetmek ister)' diye çağrıda bulunduğunu, benim de o kuyuyu öz malımla satın aldığımı biliyor musunuz? Bugün siz, benim o sudan içmemi engelliyor, deniz suyu (tuzlu su) içmeye zorluyorsunuz' dedi. Onlar 'evet doğrudur' dediler."

"Hz. Osman onlara 'Allah ve İslam adına size soruyorum! Medine mescidi cemaate dar geldiğinde, Peygamber (sav) 'Kim cennette daha hayırlısı alma karşılığında, falancaların arsasını satın alıp mescide ilave etmek ister' buyurmuş, ben de o arsayı öz malımdan satın alıp (mescidi genişletmiştim.) Bunu biliyor musunuz? Oysa bu gün sizler orada iki rekat namaz kılmaktan beni men ediyorsunuz' dedi. Onlar da 'Evet doğrudur' dediler."

"Hz. Osman onlara 'Allah ve İslam adına size soruyorum! Ceyşu’l-usre’yi (Tebuk ordusunu) kendi öz malımdan teçhiz ettiğimi biliyor musunuz?' dedi. Onlar da 'Evet doğrudur' dediler."

"Sonra Osman 'Allah ve İslam adına size soruyorum! Rasulullah (sav) ile birlikte Mekke dağı üzerinde, Ebu Bekir ve Ömer ile birlikte olduğumuz anda dağın harekete geçtiğini ve taşların yuvarlanıp aşağı doğru düştüğünü, bunun üzerine Rasulullah (sav) dağa tekme atarak ‘Dağ sakin ol! Çünkü senin üzerinde bir peygamber, bir sıddık ve iki şehit vardır’ dediğini biliyor musunuz?' dedi. Onlar da 'Evet doğrudur' dediler. Osman üç kere tekbir getirip 'Kâbe'nin Rabbine andolsun ki benim şehit olacağıma şahitlik ettiler' dedi."

Tirmizî der ki: Bu hadis hasendir. Osman’dan değişik şekillerde de rivayet edilmiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Menâkıb 18, 5/627