حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدَةَ الضَّبِّىُّ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ زِرِّ بْنِ حُبَيْشٍ قَالَ أَتَيْتُ صَفْوَانَ بْنَ عَسَّالٍ الْمُرَادِىَّ فَقَالَ لِى مَا جَاءَ بِكَ؟ قُلْتُ ابْتِغَاءَ الْعِلْمِ . قَالَ بَلَغَنِى أَنَّ الْمَلاَئِكَةَ تَضَعُ أَجْنِحَتَهَا لِطَالِبِ الْعِلْمِ رِضًا بِمَا يَفْعَلُ . قَالَ قُلْتُ إِنَّهُ حَاكَ أَوْ قَالَ حَكَّ فِى نَفْسِى شَىْءٌ مِنَ الْمَسْحِ عَلَى الْخُفَّيْنِ فَهَلْ حَفِظْتَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِيهِ شَيْئًا؟ قَالَ نَعَمْ كُنَّا إِذَا كُنَّا سَفَرًا أَوْ مُسَافِرِينَ أُمِرْنَا أَنْ لاَ نَخْلَعَ خِفَافَنَا ثَلاَثًا إِلاَّ مِنْ جَنَابَةٍ وَلَكِنْ مِنْ غَائِطٍ وَبَوْلٍ وَنَوْمٍ . قَالَ: فَقُلْتُ فَهَلْ حَفِظْتَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى الْهَوَى شَيْئًا ؟ قَالَ نَعَمْ كُنَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى بَعْضِ أَسْفَارِهِ فَنَادَاهُ رَجُلٌ كَانَ فِى آخِرِ الْقَوْمِ بِصَوْتٍ جَهْوَرِىٍّ أَعْرَابِىٌّ جِلْفٌ جَافٍ فَقَالَ: يَا مُحَمَّدُ يَا مُحَمَّدُ . فَقَالَ لَهُ الْقَوْمُ مَهْ إِنَّكَ قَدْ نُهِيتَ عَنْ هَذَا . فَأَجَابَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَحْوًا مِنْ صَوْتِهِ هَاؤُمُ فَقَالَ الرَّجُلُ يُحِبُّ الْقَوْمَ وَلَمَّا يَلْحَقْ بِهِمْ . قَالَ: فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « الْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ » . قَالَ زِرٌّ فَمَا بَرِحَ يُحَدِّثُنِى حَتَّى حَدَّثَنِى أَنَّ اللَّهَ جَعَلَ بِالْمَغْرِبِ بَابًا عَرْضُهُ مَسِيرَةُ سَبْعِينَ عَامًا لِلتَّوْبَةِ لاَ يُغْلَقُ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ قِبَلِهِ وَذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ ( يَوْمَ يَأْتِى بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ لاَ يَنْفَعُ نَفْسًا إِيمَانُهَا ) الآيَةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى : هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .

Bize Ahmed b. Abde ed-Dabî, ona Hammad b. Zeyd, ona Asım, ona da Zir b. Hubeyş şöyle dedi:

"Safvan b. Assal el-Murâdî'nin yanına geldim, bana 'Buraya ne için geldin' dedi. Ben de 'Bilgi edinmek için' dedim. Bunun üzerine Safvan 'Bana ulaşan habere göre; Melekler ilim elde etmek için gayret gösterene, yaptığından memnunluk duyarak (onu korumak için) kanatlarını gererler' dedi. Ben 'Mest üzerine mesh konusunda zihnimi kurcalayan şeyler var. Sen bu konuda Rasulullah'dan (sav) bir şeyler öğrendin mi?' dedim. Safvan 'Evet, seferde ve bir yolculukta iken, cünüplük hariç küçük abdest, büyük abdest bozmak ve uykudan dolayı (abdest almamız gerektiğinde), üç gün üç gece mestlerimizi çıkarmadan (mest üzerine mesh etmeyi) bize emretmişti' dedi. Ben 'Rasulullah'dan (sav) sevgi hakkında bir şey duydun mu?' dedim. Safvan 'Evet, yolculuklarından birinde Hz. Peygamber (sav) ile birlikteydik. Kaba ve görgüsüz bir bedevi yüksek sesle 'Ey Muhammed, Ey Muhammed!' diye seslendi. Ashab ona 'Sus, sesini alçalt. Böyle yapmak yasaktır' dedi. Rasulullah'da (sav) onun sesine yakın bir sesle 'Haydi gel' diye cevap verdi. Sonra o bedevi 'Bir kişi bir topluluğu seviyor ama henüz onlara katılmamış. (bu konuda ne dersiniz?)' dedi. Bunun üzerine Rasulullah (sav) 'Kişi sevdiğiyle beraberdir' buyurdu. Ravi Zir (b. Hubeyş) der ki: Safvan konuşmaya devam etti, sonunda Allah’ın tevbe için batıda genişliği yetmiş yıllık mesafe olan bir kapı yarattığını, güneş batıdan doğuncaya kadar bu kapının kapatılmayacağını ve 'Rabbinin bazı alâmetleri geldiği gün, önceden inanmamış ya da imanında bir hayır kazanmamış olan kimseye artık imanı bir fayda sağlamaz.' En'am, 6/158 ayetinin bu tevbe konusunda olduğunu söyledi."

Ebu İsa (Tirmizî) der ki: Bu hadis hasen sahihtir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Da'vât 98, 5/546