حَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ عَنْ مَالِكٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَزِيدَ مَوْلَى الأَسْوَدِ بْنِ سُفْيَانَ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ قَيْسٍ أَنَّ أَبَا عَمْرِو بْنَ حَفْصٍ طَلَّقَهَا الْبَتَّةَ وَهُوَ غَائِبٌ فَأَرْسَلَ إِلَيْهَا وَكِيلَهُ بِشَعِيرٍ فَتَسَخَّطَتْهُ فَقَالَ وَاللَّهِ مَا لَكِ عَلَيْنَا مِنْ شَىْءٍ . فَجَاءَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَذَكَرَتْ ذَلِكَ لَهُ فَقَالَ لَهَا
"لَيْسَ لَكِ عَلَيْهِ نَفَقَةٌ." وَأَمَرَهَا أَنْ تَعْتَدَّ فِى بَيْتِ أُمِّ شَرِيكٍ ثُمَّ قَالَ
"إِنَّ تِلْكَ امْرَأَةٌ يَغْشَاهَا أَصْحَابِى اعْتَدِّى فِى بَيْتِ ابْنِ أُمِّ مَكْتُومٍ فَإِنَّهُ رَجُلٌ أَعْمَى تَضَعِينَ ثِيَابَكِ وَإِذَا حَلَلْتِ فَآذِنِينِى." قَالَتْ فَلَمَّا حَلَلْتُ ذَكَرْتُ لَهُ أَنَّ مُعَاوِيَةَ بْنَ أَبِى سُفْيَانَ وَأَبَا جَهْمٍ خَطَبَانِى فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم
"أَمَّا أَبُو جَهْمٍ فَلاَ يَضَعُ عَصَاهُ عَنْ عَاتِقِهِ وَأَمَّا مُعَاوِيَةُ فَصُعْلُوكٌ لاَ مَالَ لَهُ انْكِحِى أُسَامَةَ بْنَ زَيْدٍ." قَالَتْ فَكَرِهْتُهُ ثُمَّ قَالَ
"انْكِحِى أُسَامَةَ بْنَ زَيْدٍ." فَنَكَحْتُهُ فَجَعَلَ اللَّهُ تَعَالَى فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا وَاغْتَبَطْتُ بِهِ .

Bize el-Ka'neb, ona Malik, ona el-Esved b. Süfyan'ın âzâdlısı Abdullah b. Yezid, ona Ebû Seleme b. Abdurrahman, ona da Fatıma bt. Kays rivayet etmiştir: Ebu Amr b. Hafs , kendisini (Fatıma bt. Kays'ı) gıyabında bain talakla boşamıştı. Vekili ile ona nafaka olarak bir miktar arpa göndermiş, Fatıma da bundan öfkelenmişti. Kocasının vekili, Fatıma'ya; Vallahi senin bizde bir hakkın yoktur demiş. Bunun üzerine Fatıma, Rasulullah'a (sav) gidip durumu anlatmış, Hz. Peygamber de cevaben; "senin onda nafaka hakkın yok" demiş ve iddet günlerini Ümmü Şerîk'in evinde geçirmesini emretmiş. Ama sonra; "Ümmü Şerîk, ashabımın devamlı ziyaretine gittikleri bir kadındır; bundan dolayı sen iddetini İbn Ümmi Mektûm'un yanında geçir! Çünkü o, âmâ bir adamdır, dolayısıyla onun yanında elbiseni de çıkarabilirsin. İddetin sona erince de bana haber ver!" demiş. Sonra Fatıma şöyle anlatır: İddetim sona erip evlenmem helâl hâle gelince, Hz. Peygamber'e gidip Muaviye b. Ebu Süfyan ile Ebu Cehm'in bana talip olduklarını söyledim. Allah'ın Rasulü; "Ebu Cehm, sopasını omzundan indirmeyen bir adamdır. Muaviye ise yoksuldur, varlığı yoktur. Sen, Üsâme b. Zeyd ile evlen!" buyurdu. Ama ben bu evliliği istemedim. Sonra tekrar; "Üsâme ile evlen!" diye ısrar etti. Bunun üzerine onunla evlendim. Yüce Allah da onda hayır lütfetti ve ben de gıpta ettim.

Açıklama: Bu hadis muhtelif kaynaklarda değişik tariklerle rivayet edilmiştir; ama bütün bu rivayetler arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bu hadisin muhtelif rivayetleri arasında neredeyse birbirinin aynı olan iki rivayet bile yoktur. Bu rivayet, boşanan kadının mesken ve nafaka hakkı olmadığını söyleyenlerin delilidir. Hanefîler dışında kalan üç mezhep fukahası genelde bu görüşü benimser. Sahabeler arasında bu görüşü benimseyenler de vardır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Talak 39, /531